Παραδείγματος χάριν: ο Ναζί αδελφός μου – Ούβε Τιμ (Καστανιώτης)

Παραδείγματος χάριν: ο Ναζί αδελφός μου – Ούβε Τιμ (Καστανιώτης)
 

 Σε μια εποχή που η ιστορική μνήμη αμφισβητείται, αυτό το βιβλίο του Γερμανού Τιμ, έχει ιδιαίτερη αξία. Γραμμένο σαν διάλογος, ανασκόπηση των αναμνήσεων του Τιμ με τον κατά πολύ μεγαλύτερο αδελφό του, που ουσιαστικά δεν γνώρισε, ο Τιμ επιχειρεί μια βαθιά τομή στη Γερμανική ιστορία του Β’ΠΠ αλλά και των χρόνων μετά. 

Ο αδερφός του, στρατιώτης στο τμήμα μηχανικού των ΣΣ, ιδεολόγος, αλλά αδιευκρίνιστα ρατσιστής, αγαπά την ιδέα της μεγάλης Γερμανίας, αλλά φαίνεται οτι έχει τις ενστάσεις του σε σχέση με το Εβραϊκό ζήτημα, τον χειρισμό του και την ανωτερότητα των Γερμανών, της Αριας φυλης, απέναντι στους Σλάβους. Παρόλα αυτά βρίσκει την θέση του, μέσα στην ομάδα. Την αναγνώριση του να ανήκει στο επίλεκτο σώμα του στρατού της Χιτλερικής Γερμανίας και πολεμά στο ανατολικό μέτωπο. Ο αδελφός του χρόνια μετά, μιας και ήταν πολύ μικρός στα χρόνια της στρατιωτικής θητείας του αδελφού του, επιχειρεί να ανασυνθέσει το πορτραίτο του νεκρού, αλλά και να μιλήσει για την οικογένεια του και τη Γερμανία του πολέμου και της ανοικοδόμησης.

Ο πατέρας βετεράνος του Α’ΠΠ, αυτοδημιούργητος γουναράς και η μητέρα του κόρη αστικής οικογένειας, μειλίχια, υποστηρικτική και δυναμική όταν χρειάστηκε, μέχρι το τέλος του πολέμου, ενστερνίζονται και υπερασπίζονται την Χιτλερική Γερμανία, τις επιλογές της και τις οικογενειακές θυσίες. Η εθνοκάθαρση και τα εγκλήματα πολέμου, θάβονται κάτω από τόνους ιστορικών δακρύων, για όσα υπέστη η Γερμανία αλλά και το σθένος να αναδημιουργηθεί από τις στάχτες της, μετά το 45. Οι συναντήσεις του πατέρα με παλαιούς συντρόφους και η βοήθεια επιλεκτικά σε όσους πολέμησαν, μια άτυπη δικτύωση,  συνέχεια του ναζιστικού καθεστώτος, με τη μορφή της αδερφοσύνης μετά τον πόλεμο, των παλιών συντρόφων, ξενίζει και ταυτόχρονα συγκινεί. Η ήττα με το βαρύ επιτόκιο της ενδυναμώνει τους επιζώντες με τον ίδιο τρόπο που τα επώδυνα και επαχθή μέτρα της συνθήκης των Βερσαλιών δημιούργησαν, οδήγησαν τελικά στην Χιτλερική Γερμανία, που υποσχέθηκε ανόρθωση του εθνικού φρονήματος (οι όποιες ομοιότητες με το δημοψήφισμα του 15, εναντίων της κακής ΕΕ, δεκτές).

  Ο Τιμ παιδί ουσιαστικά της μεταπολεμικής Γερμανίας, αντιδρά στον πατέρα του, που ζει από το θαύμα της μεταπολεμικής Γερμανίας αλλά αδυνατεί να προσαρμοστεί. Γνωρίζει το τζην παντελόνι, τον Έλβις και τα μακριά μαλλιά. Στρέφει το πρόσωπο του μακριά από όσα πρέσβευε η παλιά Γερμανία και Ευρώπη. Όλα αυτά για τα οποία ο μεγαλύτερος αδελφός του ξεψύχησε ακρωτηριασμένος σε ένα νοσοκομείο εκστρατείας στην Ρωσία. Ταυτόχρονα η φθορά του άλλοτε πατέρα-ηγέτη-δυνάστη και η επαναφορά στο προσκήνιο της μητέρας, από τις σκιές, προικισμένη με το προαιώνιο ένστικτο της εργατικότητας και της επιβίωσης, αλλάζουν τη σελίδα, για να οδηγήσουν στην Ευρώπη, της χειραφέτησης και της οικονομικής ευμάρειας. Η μεγαλύτερη αδελφή του θα χαθεί με τελευταίο έρωτα της, έναν Εβραίο, δείγμα οτι οι καιροί αλλάζουν, οτι το φυλετικό δηλητήριο έχει στερέψει, όμως ο Τιμ θα παραμείνει προδότης για τον πατέρα του.

  Οι αξίες του πατέρα του, είναι ανάλογες αυτών των συντρόφων του στα αριστερά κόμματα, τα επόμενα χρόνια. Τα άκρα είναι τόσο κοντινά. Η Γερμανική κοινωνία μεταπολεμικά δυσκολεύεται να αποδεχτεί ακόμη και την ύπαρξη των εγκλημάτων πολέμου, των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Δεν ξέρω λέει η μητέρα του, σιωπώ, λεει ο πατέρας, δεν απαντώ λέει η αδελφή. Η αντιστοιχία με τις αριστερές πεποιθήσεις του συγγραφέα και το παραπέτασμα σε όσα έκανε το κόμμα για το καλό μας στην ΕΣΣΔ και το ανατολικό μπλοκ, είναι τόσο κοντινά, τόσο όμοια. Το κοινό καλό, το κόμμα, το Έθνος, ειδωμένα μέσα από την ματιά ενός ανθρώπου, που από αντίδραση φτάνει στο άλλο ιδεολογικό άκρο. Όμως η σκέψη του αδελφού του, μέσα από την οικογενειακή συγχρώτιση, του καταρρίπτει τα δεδομένα, του ναζί, σκληρού εγκληματία. Βλέπει έναν άνθρωπο που θυμάται ως μια γλυκιά παρουσία να έχει πολεμήσει στο σκληρότερο των μετώπων. Ένα ημερολόγιο που σταματά, όταν η απανθρωπιά αντικαθιστά το καθήκον, υποδεικνύοντας τη συνενοχή σε εγκλήματα πολέμου ή απλώς τον αποτροπιασμό, από έναν άνθρωπο, δίχως έφεση στη βία.

  Ο Τιμ ακολουθεί την πορεία της οικογένειας του μετά τον πόλεμο την ίδια πορεία που γέννησε την Μπάαντερ Μάινχοφ αλλά δημιούργησε και το Γερμανικό οικονομικό θαύμα. Τους ανθρώπους που μόχθησαν για το κοστούμι και το αυτοκίνητο για να συνθλίβουν αργότερα απο  τα πολυκαταστήματα και την βιομηχανία που υποχρεώθηκαν να στελεχώσουν. Όλα αυτά τα χρόνια όμως μην μιλώντας για το παρελθόν, εξωραΐζοντας το και ξεχνώντας. Η Γερμανία και η ΕΣΣΔ, δύο χώρες υπεύθυνες για εκατόμβες θυμάτων η μία εως τις 8 Μάιου του 1945 η άλλη ως το 90 παρουσιάζονται σε αυτό το βιβλίο γυμνές απο τα δάφνινα στεφάνια , καθώς ο «αριστερός» Τιμ δεν μπορεί να μισήσει τον Ναζί αδερφό του, όταν τον αναζητά στο Κίεβο, στο στρατιωτικό νεκροταφείο. Ο πόνος του μίσους και των πολιτικών, φυλετικών εμπαθειών, αντικαθίσταται από την βότκα σε μια ερειπωμένη απο τον κομουνισμό Σοβιετική Ένωση.

  Ο Τιμ τολμά να μιλήσει, για την πίστη, έστω και σε λανθασμένα ιδανικά, την αγάπη για την πατρίδα και τον φόβο, μπροστά στο πέρασμα της γραμμής, στην συλλογική ευθύνη για τα εγκλήματα που στιγμάτισαν την Ευρώπη ,στο όνομα του Χίτλερ και του Στάλιν. Από εισαγγελέας και κατήγορος , γίνεται αναθεωρητής μιας μνήμης που το μόνο που έμεινε είναι μερικές τρίχες σε μια οδοντόβουρτσα, γιατί όσο και να θέλει να απομακρυνθεί είναι ο ίδιος, γιος του πατέρα του, όπως και ο αδελφός του. Ενός ανθρώπου που έφτιαξε ο ίδιος το μέλλον του, από το τίποτα και το είδε να ξεθωριάζει , θυσία στις μηχανές της εκβιομηχάνισης, ωραιοποιώντας όσους χάθηκαν στον πιο μάταιο και ανθρωποκτόνο πόλεμο του 20^ου αιώνα.

  Μικρό, αλλά μεστό βιβλίο, που σε αφήνει γεμάτο βαθιά συναισθήματα και αμφιβολίες για το ακλόνητο των θέσεων σου, αναφορικά με την πολιτική αλλά και την προσωπική/οικογενειακή ζωή.

 

«Το τραγούδι του προφήτη»- Paul Lynch (Gutenberg)

 

Σκοτάδι προσωπικό, σκοτάδι μιας χώρας, μιας κοινωνίας, μια κατάβαση από το όλον στο τίποτα . Μια δυστοπία που αρνούμαστε να αναγνωρίσουμε, γιατί είμαστε μακριά. Είμαστε άραγε?

 

Το « Τραγούδι του προφήτη» είναι μια γροθιά στο στομάχι. Συρία, Ουγγαρία 1956, Ανατολική Γερμανία 1953, κράτη ευνομούμενα, κράτη που η ψήφος είχε σημασία μέχρι που η κυβέρνηση αποφάσισε ότι το Κράτος κινδυνεύει και η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης οφείλει να  κυριαρχήσει επι των δικαιωμάτων της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Εδώ η χώρα είναι η Ιρλανδία. Στην Ευρώπη, της οικονομικής ένωσης, των δικαιωματιστών, των συνδικαλιστών και των επιδομάτων. Όλα ξεκινάνε με μια σύγκρουση ανάμεσα σε ένα φοβικό Κράτος  και έναν πατέρα τον Λάρι συνδικαλιστή και οικογενειάρχη που ταλανίζεται ανάμεσα στο συνδικαλιστικό καθήκον και την αγάπη για την οικογένεια. Η μυστική αστυνομία συλλαμβάνει, εξαφανίζει όμως ακόμα υπάρχει πίστη, ότι όλα είναι προσωρινά. Ότι όλοι θα επιστρέψουν. Οτι η καταπάτηση των δικαιωμάτων είναι σχηματική και εφήμερη. Η οικογένεια φοβάται, συσπειρώνεται και περιμένει τον πατέρα που συλλαμβάνεται και εξαφανίζεται. Η Αιλις τραγική μάνα κουράγιο βλέπει τον κόσμο της να διαλύεται. Δεν μπορεί να σταματήσει να ανησυχεί, να ψάχνει και ταυτόχρονα να σημειώνει τις μικρές αλλαγές στην κοινωνία γύρω της. Πως ο κόσμος χωρίζεται σε μέλη του κόμματος και τους άλλους, τους ανεπιθύμητους, τους αναλώσιμους, από τον εργασιακό χώρο, μέχρι τον  κρεοπώλη. Το καθεστώς στοχοποιεί και ζητά συνεχώς νέο αίμα. Απαγορεύει για να προστατεύσει, δίχως αιτιολογία, μόνο με διατάγματα, φιμώνει δικηγόρους και πολίτες, ο χαρακτηρισμός ως αντιφρονούντα σημαίνει απόλυση, σύλληψη, εξαφάνιση.

 

Η Αιλις καρκινοβατεί μεταξύ του σε αρχόμενη άνοια πατέρα της και της υπό διάλυση οικογένειας της. Οι έφηβοι γιοι και κόρη της αντιδρούν, υποκρίνονται και επαναστατούν. Βλέπουν το σκοτάδι, να αλλάζει αρχικά την καθημερινότητα τους και μετά την ουσία της ζωής τους, από την απώλεια του πατέρα και του οικογενειακού αυτοκίνητου, στις απαγορεύσεις κυκλοφορίας και τα σημειώματα για εμφάνιση στο αστυνομικό τμήμα, που σημαίνουν στράτευση ή εξαφάνιση.

Το κράτος αντιδρά, φιμώνει, εξαφανίζει, τρομοκρατεί άμεσα με την αστυνομία, έμμεσα με την τρομοκρατία σε  επαγγελματικό επίπεδο με διορισμούς και στήριξη προσώπων φιλικών στο κόμμα, με την  κομματική καρφίτσα καρφωμένη στο πέτο του σακακιού

Η διάλυση του Σάιμον πατέρα της Αιλις μαζί της στο χρόνο, την τιμωρεί αργά και βασανιστικά κυρίως όμως την αποδομεί. Κάθε απώλεια είναι ακόμη ένα κομμάτι από την ιδανική μικροαστική ζωή της που γίνεται θρύψαλα. Το γκρι που μετατρέπεται σε μαύρο σε ρουφάει μαζί με την γραφή του βιβλίου, οξεία, μεταλλική, δίχως μεγάλες παύσεις,  μικρές ανάσες στο κυνήγι, με εσένα δίπλα στην Αιλις στη θέση του θηράματος. Μικρές διακοπές καθώς περιμένεις μαζί τους την επίσκεψη της μυστικής αστυνομίας. Όταν βλέπεις τους αγνοούμενους να αυξάνουν, το Κράτος να αρνείται το δικαίωμα σου στην ύπαρξη, με την δική του να είναι ο χρυσός κανόνας της επιβίωσης.

 

Η διάλυση μιας κοινωνίας, οι αντιπαραθέσεις, η στοχοποίηση, ο διχασμός ,τα ζήσαμε στη χώρα μας ,το 15, με τον διχαστικό ΣΥΡΙΖΑ, εδώ είναι τόσο γνώριμα και τόσο αδίστακτα. Τα πάντα κονιορτοποιούνται. Ο πατέρας χάνεται στα υπόγεια της μυστικής αστυνομίας. Ο μεγάλος γιος ο Μαρκ, χάνεται με τους αντάρτες, παίρνοντας θέση στον επερχόμενο εμφύλιο, ζητώντας να ζήσει. Η κόρη βυθίζεται στο σκοτάδι της άρνησης, ο μικρότερος γιος, ο Μπέιλι ενηλικιώνεται απότομα πριν χαθεί κι αυτός τραγική φιγούρα σε έναν εμφύλιο που έχει μοιράσει το Δουβλίνο σε ζώνες, έχει παραδοσει την Ιρλανδία βορά ανάμεσα στο Κράτος και όσους ζητάνε μια πιο ανθρώπινη ζωη με το όπλο στο χέρι, με τον υπόλοιπο κόσμο να παρακολουθεί αμέτοχος στην τηλεόραση, το αιματοκύλισμα μιας χώρας. Ένας απλός τραυματισμός του Μπέιλι σε βομβαρδισμό  θα τον οδηγήσει από το χειρουργείο στο νεκροτομείο και τη μητέρα του στην απόγνωση, δίχως φανερή αιτία, γιατί το Κράτος ζητά αίμα.

 

Στο σκοτάδι του τρόμου του εμφυλίου η αδερφή από τον Καναδά τους ζητά να διαφύγουν. Η Αιλις θα αρνηθεί. Ποιόν θα βρουν όταν γυρίσουν πίσω ο άντρας και ο γιος της. Όμως ο θάνατος του μικρότερου γιου της πυροδοτεί την φυγή. Μετανάστες στην Ευρώπη, διακινητές, διεφθαρμένοι υπάλληλοι, παραστρατιωτικοί και ένα μωρό και ένα κορίτσι που συμβολίζουν την δύναμη κ την ελπίδα για το αύριο. Όμως το σκοτάδι όσων έμειναν πίσω κρατά το βλέμμα της Αιλις μακριά από το φως. Η θάλασσα,το ανοιχτό πέλαγος γίνεται η ελπίδα ή το αβέβαιο μέλλον που είναι καλύτερο από το ζοφερό παρόν. 

 

Ο Προφήτης σε συγκλονίζει . Μια κάθοδος στον Άδη τόσο μακρινή και συνάμα τόσο γνώριμη. Οι ειδήσεις γίνονται πραγματικότητα στην χώρα σου. Δεν είναι πια η Συρία. Είσαι εσύ στην πλούσια Δυτική Ευρώπη, έρμαιο ενός εμφύλιου, ενός κράτους δυνάστη που σε στραγγαλίζει, ενός εμφυλίου που οι υπόλοιποι κοιτούν μέσα από τις τηλεοράσεις. Η ζωή σου θρυμματίζεται, άνθρωποι εξαφανίζονται στην λήθη του μυαλού, όπως ο πατέρας της Αιλις χάνεται στην δίνη του Αλτσχάιμερ μαζί με τη χώρα. Οι αναμνήσεις της ζωής του, πληγώνουν την κόρη του, παράλληλα με την δική της οικογένεια, την ζωή της, την δουλειά της που αποσυντίθεται κάτω από ένα καθεστώς που ζητά αίμα. 

 

Ένα βιβλίο γροθιά στο στομάχι, στον εφησυχασμό του Δυτικού. Η Γάζα κ η Συρία δίχως θρησκευτικό έρεισμα, μια σύγκρουση ανάμεσα σε ένα ολοκληρωτικό κράτος που προέκυψε από μια δημοκρατία, ίσως μια μετεξέλιξη ενός κράτους με στελέχη τύπου Πολάκη, Παππά, Κωνσταντοπούλου, Βαρουφάκη, Τσακαλώτου, κ Τσίπρα ή Άδωνι, Χατζηδάκη, Βορίδη-διαλέξτε τί σας ταιριάζει, που εξοντώνει τον αντιφρονούντα, δίχως οίκτο και πολλές ερωτήσεις, με τους οπαδους του, στρατιωτικούς, αστυνομικούς, κομματικά στελέχη, σταυροφόρους του Κράτους και της Ορθής Σκέψης του. 

Πόσο αντέχει κανείς; Πότε είναι ο κατάλληλος χρόνος για να αφήσει τα πάντα πίσω και να φύγει; Ποια η σκιά της μνήμης ? Πόσο μετρά η ζωή των ζωντανών και ποια κινητήρια δύναμη προσφέρουν τα παιδιά σε μια μάνα στη δίνη της αποσύνθεσης του κόσμου της.

 

Διαβάστε το βιβλίο, μια κατάβαση σε ένα μονοπάτι που σκοτεινιάζει και γίνεται όλο κ πιο αιχμηρό κ απότομο. Σκίζει ρούχα, παπούτσια, σάρκες και στενεύει τον δρόμο σου,το μονοπατι της επιβίωσης, της λύτρωσης, απαιτώντας να αφήσεις πράγματα, να επιλέξεις και να ελπίζεις . Εκεί που καθετί γνώριμο γίνεται σκιά του εαυτού του. 

Το ευνομούμενο χάνει την έννοια του κ ο τρόμος γίνεται Κράτος. Εκεί στο σκοτάδι είναι ο πυρήνας του Προφήτη. Στην λήθη που θες να σε πάρει αλλά δεν μπορείς γιατί είσαι γονιός και τα παιδιά σου είναι η πυξίδα σου και η ζωή σου. 

Δεθείτε γερά και ταξιδέψτε σε μια φανταστική, Δυστοπική Ιρλανδία τόσο κοντινή στο χάος και τόσο γνώριμη με άλλο όνομα στον καθένα μας. Ο εφησυχασμός μας είναι η τροφή στο τέρας που υφέρπει στο σκοτάδι και αναδύεται για να θυμίσει σε μια κοινωνία δικαιωματιστών, τι σημαίνει στυγνή εξουσία κ επιβίωση.  

«Το τραγούδι του προφήτη» είναι σίγουρα ένα από τα βιβλία της χρονιάς τουλάχιστον για μια δυστοπία που πλησιάζει ή ήδη ζούμε, εσείς αποφασίστε, η σκέψη έρχεται πλέον δεύτερη, οι πράξεις μένουν.

 

“Η εγγονή»-  Bernhard Schlink (Κριτική)

Ένας συγγραφέας, που τα βιβλία του, ο τρόπος γραφής του σε μαγνητίζουν, με την απλότητα και την μεστότητα τους, σε βαθμό να εθίζεσαι διαβάζοντας ασταμάτητα έως το τέλος. Στους περισσότερους είναι γνωστός από το «Διαβάζοντας στην Χαννα’, σε εμένα από το ‘Το Σαββατοκύριακο’. Ένα μυθιστόρημα για τη Γερμανία που δεν έκλεισε ποτέ πραγματικά τις πληγές που άφησε ο ΒΠΠ αλλά και η γενιά της τρομοκρατίας. Δεν με παραξενεύει που στην εγγονή, ο συγγραφέας μέσα από την Οδύσσεια της αυτογνωσίας και του επαναπροσδιορισμού, μετά την αυτοκτονία της γυναίκας του, ενός σχετικά χαμηλών τόνων εβδομηντάχρονου βιβλιοπώλη, , μας παρουσιάζει την ζωή της Διχασμένης Γερμανίας, πριν και μετά την ‘Ένωση. 

Ο Schlink  είναι μαέστρος στην δημιουργία χαρακτήρων οικείων, πραγματικών, ανθρώπων της διπλανής πόρτας που η καθημερινότητα τους, αποτελεί αντικείμενο ανάγνωσης, αναγνώρισης κοινών στοιχείων και προβληματισμού. Με αφετηρία το θάνατο της γυναίκας του, πρώην Ανατολκο Γερμανίδας, ο βιβλιοπώλης Κάσπαρ ανακαλύπτει έκπληκτος, πως η σύντροφος που τόσο αγαπούσε είχε μια σχεδόν παράλληλη ζωή, που τον άφηνε ,οικειοθελώς να μοιράζεται μέρη της. Πικραμένος για όσα δεν μοιράστηκε μαζί της, ανατρέχει μέσα από τα γραπτά της που ανακτά μέσα από έναν παλιό υπολογιστή και τις αναμνήσεις του, στη γνωριμία τους και τη ζωή της πριν και μετά από αυτή. 

Ανατολικο Γερμανίδα που ερωτεύεται και διαφεύγει στη Δύση η Μπίργκιτ μαζί με τον Κάσπαρ αφήνει πίσω της ένα μεγάλο μυστικό, που την κατατρέχει μια ολόκληρη ζωή, γεμάτη ρωτήματα. Ένα παιδί, που παραδίδει για υιοθεσία με τη γέννα του. Ο Κάσπαρ ανακαλύπτει όχι μόνο το παρελθόν της γυναίκας του αλλά και την επιθυμία της να επανορθώσει με την κόρη της ή τον ίδιο τον εαυτό της. Το οικογενειακό παρελθόν, ,με τον πατέρα νεκρό στρατιώτη των SS, στο Ανατολικό μέτωπο και τη γιαγιά και τη μάνα, δεσποτικές και φοβικές απέναντι στο νέο καθεστώς, της παντοκρατορίας της Στάζι που ζητά την απόλυτη υποταγή και συμμέτοχή τους. Μια Γερμανία που οι νέοι γνωρίζονται σε εκδηλώσεις ανταλλαγής, πολιτιστικές και η ατίθαση Μπίργκιτ  γνωρίζει τον φοιτητή με αναζητήσεις και καταγωγή από θρησκευόμενη οικογένεια Κασπαρ. Ένας κεραυνοβόλος ερωτάς σε μια Γερμανία, που το χάσμα της διχοτόμησης, προσπαθούν με αβέβαια και δειλά  βήματα να γεφυρώσουν οι νέοι, που δεν κουβαλάνε το ιστορικό βάρος του παρελθόντος αλλά μόνο την ορμή των ιδεολογιών που έχουν επικρατήσει εκατέρωθεν του Τοίχους.

Στη προσπάθεια να συμφιλιωθεί με οτι εκείνη πρέσβευε και ό,τι ποτέ δεν έζησαν μαζί, ανατρέχει στην γνωριμία τους στην τότε χωρισμένη Γερμανία, σε όσα εκείνος έκανε, αλλά αυτή ποτέ δεν βρήκε αρκετά και διακρίνει πλέον του λόγους που την έκαναν εσωστρεφή, χωρίς να μπορεί να καταλάβει αν ο θάνατος της ήταν αυτοκτονία ή απλά ένα ακόμη βράδι κατανυκτικής μέθης στην προσπάθεια της να έρθει σε ισορροπία ή απλά να αντέξει το βάρος του παρελθόντος της. 

Ο Κάσπαρ αποφασίζει να συνεχίζει την αναζήτηση που η Μπίργκιτ  ποτέ δεν ξεκίνησε, να βγει από το καβούκι του βιβλιοπώλη στα εβδομήντα του χρόνια  και να αναζητήσει τη γυναίκα του στην πρώην Α. Γερμανία, την κόρη της. Η οδύσσεια του δεν θα διαρκέσει πολύ. Αλλά στο τέλος της, μέσα από την επαφή με την «άλλη» Γερμανία, που ο Δυτικός είναι τόσο οικείος όσο και ο τουρίστας, θα βρεθεί όχι στην Ιθάκη του, αλλά σε ένα νέο δίλλημα. Η κόρη της γυναίκας του, είναι πλέον μέλος μιας εθνικιστικής αγροτικής κοινότητας, το καταφύγιο της από τα χρόνια περιθωριοποίησης στην Δ. Γερμανία ,μετά τη σύγκρουση με τους Ανατολικό Γερμανούς γονείς της, με τον πατέρα επιφανές στέλεχος του κόμματος.

Ο Κάσπαρ προσπαθεί να συνεχίσει την εναγώνια προσπάθεια της Μπίργκιτ να ενωθεί με το παρελθόν της και βλέπει στην κόρη της, έναν άλλο άνθρωπο που ελάχιστα ενδιαφέρεται για την βιολογική του μητέρα και προτιμά να εστιάζει μαζί με το σύζυγο και την εγγονή της Μπίργκιτ , στην Νέα Γερμανία, αγροτική, φολκλορική, δεμένη με τη γη και τις παραδόσεις και βαθιά αναθεωρητική. Η Ιθάκη του είναι πλέον η δεκατετράχρονη εγγονή του, γιατί εκεί βρίσκει τον σκοπό στη ζωή του. Να της ανοίξει νέους δρόμους, μακριά από τις παρωπίδες της εθνικιστικής κοινότητας, που ονειρεύεται μια Γερμάνία, για τους Γερμανούς, δίχως ξένους και βλέπει παντού, αδυναμία της Δυτικής κοινωνίας να επιβιώσει, μαλθακότητα, ξενόφερτους εισβολείς και  στοχοποιεί το ξένο και το διαφορετικό. Στη γνωριμία μαζί τους και με την εγγονή, αναγκάζεται να γνωρίσει το μοντέρνο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Γερμανία, εχθρικό σε κάθε τι ξένο, που αμφισβητεί το Ολοκαύτωμα και εστιάζει στην δημιουργία νέων αυτόνομων αγροτικών κοινοτήτων, που θα επιβιώσουν της έκπτωσης της εκφυλισμένης αστικής κοινωνίας. Ο Κάσπαρ συνταράζεται με τις διαφορές και την απολυτότητα, την αντίδραση στην ιστορική αλήεθια και την εσωστρέφεια και ανίκανος να φέρει τη γυναίκα του πίσω, μετακυλίει την αγάπη και το ενδιαφέρον του στην εγγονή του, παρόλες τις αντιδράσεις από τους αντικρατιστές και αντικαπιταλιστικές γονείς. 

Εδώ ο Schlink ξεκινά μια πανέμορφα δομημένη προσπάθεια να παντρέψει τον ηλικιωμένο βιβλιοπώλη, με την εφήβη εγγονή, μέσα από τα βιβλία και τη μουσική, αναγνωρίζοντας και γνωρίζοντας ο ένας τον άλλο, με τους δικούς τους κώδικες, που αλλάζουν, συγκρούονται και βρίσκουν γραμμές επικοινωνίας. Η μουσική και τα βιβλία, η ανταλλαγή ιδεών, ο σκεπτικισμός και η δύναμη της γνώσης θα αλλάξουν τα πράγματα, αλλά η μισαλλοδοξία και ο φόβος θα γκρεμίσουν την σχέση παππού-εγγονής.

Σε ένα αλλιώτικο τέλος, ελάχιστα λυτρωτικό, η βία θα απωλέσει έναν σύμμαχο της. Οι δεσμοί αίματος θα επικρατήσουν  ,αλλά δεν θα υπάρξει το ευτυχισμένο τέλος των Αμερικάνικων ταινιών. Η λύση θα δοθεί από το θάρρος, την ελπίδα και την ανιδιοτελή αγάπη που χαρακτηρίζει τον παππού και από μια εγγονή, που αναλαμβάνει το βάρος των πράξεων της. Η οικογενειακή σάγκα, θα τελειώσει με τους ελάχιστους συγγενείς της Μπίργκιτ , κόρη και άνδρα, πιο κοντά, σε μια Γερμανία που η ανθρώπινή ζεστασιά, έχει χαθεί σε εθνικιστές φάρμες και ακροδεξιά κοινόβια και συγκρούσεις με ακροαριστερούς τραμπούκους. Φως σε μια γκρίζα μέρα που ξεπροβάλλει στα χωράφια της πρώην Ανατολικής Γερμανίας. 

Ένα βιβλίο, προσωπικό, μια αναζήτηση σε μια σχέση με κενά και κρυφά σημεία, μια αναζήτηση πολιτική, πολιτιστική,  που αναδεικνύει τελικά την αξία της τέχνης, της αγάπης και της αφοσίωσης που υπερνικά προκαταλήψεις και διαμορφώνει ανθρώπους, όσο είναι νέοι και πρόθυμοι να μάθουν και να αναθεωρήσουν. Διαβάζεται δίχως τέλος, δίχως σταματημό, σαν μια μεγάλη εξομολόγηση, ενός άνδρα στην χαμένη από καιρό γυναίκα του.

«Ψηλά τις καρδιές-Μια οικογένεια στην Ανατολική Γερμανία» Μαξίμ Λέο (Δώμα)

 Η αποδόμηση της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας από τον ίδιο το λαό της, είναι η ιστορία του εξαγνισμού της Γερμανίας στον 20ο αιώνα. Μια μεταπολεμική γενιά, που δεν είχε γνωρίσει στο ελάχιστο τις θηριωδίες των Ναζί, ούτε το όνειρο του επιβληθέντα με σιδηρά πυγμή Λαϊκού Σοσιαλισμού και τελικά αναζήτησε την ελπίδα, πέρα από το Τείχος. Ο Μαξίμ Λέο είναι μέρος αυτής της γενιάς. Μέσα από την οικογενειακή ιστορία του, μας περιγράφει την άνοδο και την πτώση της Ανατολικής Γερμανίας. Δεν μιλά με πολιτικούς όρους. Δεν προσπαθεί να πείσει για το σωστό ή το λάθος των ενεργειών και των όσων τις υποκίνησαν. Είναι ο ίδιος μέλος και μέρος της χώρας που συνέβησαν όσα συνέβησαν και των όσων συνέβησαν.

Η ιδιαιτερότητα αυτής της οικογενειακής σάγκας είναι το ιστορικό των συμμετεχόντων. Οι δύο παππούδες του, ενεργοί στην δημιουργία της Ανατολικής Γερμανίας με άκρως αντίθετα παρελθόντα. Ο Γκέρχαρντ , Εβραίος, από μεγαλοαστική οικογένεια, που διέφυγε στην Γαλλία με την άνοδο των Ναζί. Εκεί εντάχθηκε στο κομμουνιστικό κόμμα και την Γαλλική αντίσταση, διακινδυνεύοντας τη ζωή του, στον αγώνα εναντίων των Ναζί. Στον ίδιο αγώνα που αναγνώρισε οτι δεν είναι όλοι οι Γερμανοί , Ναζί και απάνθρωποι και εξαιτίας αυτής της διαφοράς επέζησε του πολέμου και της αιχμαλωσίας του από την Γκεστάπο. Στη συνέχεια έγινε δημοσιογράφος και εργάστηκε για το κόμμα σε θέσεις στην Ευρώπη αλλά κι στην Α. Γερμανία. Τέθηκε στο μικροσκόπιο της Στάζι, αλλά το παρελθόν του και η δράση του και συνεργασία του με τις μυστικές υπηρεσίες εναντίον των Δυτικών, του παραχώρησε το δικαίωμα, να ασκεί κριτική και να ταξιδεύει στον ελεύθερο κόσμο, που αγαπούσε να μισεί, ως καπιταλιστικό, ιδιαίτερα την Γαλλία, που θεωρούσε δεύτερη πατρίδα του.

Ο έτερος παππούς Βέρνερ ανδρώθηκε μέσα στις κακουχίες της μεταπολεμικής μετά τον Α'ΠΠ Γερμανίας και στον Εθνικοσοσιαλισμό, βρήκε την ευκαιρία ανέλιξης για τον μέσο άνθρωπο που δεν είχε περγαμηνές οικογενειακής δόξας. και πλούτο. Πολέμησε στο Δυτικό μέτωπο, αιχμαλωτίστηκε και παρέμεινε αιχμάλωτος στη Γαλλία. Η επιστροφή του στην οικογένεια του, με τα δύο παιδιά, τον βρήκε απομακρυσμένο από την μεταπολεμική Γερμανία. Μια μικρή σύμπτωση, οτι το γραφείο εργασίας και η νέα του θέση ήταν στο Ανατολικό Βερολίνο, τον έκαναν υπέρμαχο του επόμενου μαζικού κινήματος που θα άλλαζε τον κόσμο, του Σοσιαλισμού. Εξίσου ένθερμος για τη νέα μαζική ιδεολογία με το παρελθόν, θα επιβάλλει την κομματική νεολαία στα παιδιά του, πριν εγκαταλείψει την οικογένεια του, για μια νέα οικογένεια και μια Σοσιαλιστική επανεκκίνηση.

Η κόρη του δημοσιογράφου, αγωνιστή, αντιφασίστα Γκέρχαρντ, που θα ακολουθήσει την καριέρα του και θα νιώσει την δαγκάνα της λογοκρισίας και της κομματικής υποταγής, να την πνίγει, πρώτα στην εφημερίδα και στη συνέχεια στο πανεπιστήμιο, θα ερωτευθεί τον Βόλφ,γιο του πρώην Ναζί, έναν καλλιτέχνη και ελεύθερο πνεύμα που απεχθάνεται την υποχρεωτικότητα, χωρίς να διαφωνεί με τον Σοσιαλισμό. Η Άννε θα αμφισβητήσει το Κόμμα, ψάχνοντας για μια ανθρώπινη, σοσιαλιστική κοινωνία, δίχως τους αυτοματισμούς και το πανταχού παρόν μάτι της Στάζι. Ο Βολφ, θα αναγνωριστεί για το καλλιτεχνικό του ταλέντο, μέσα από την διπροσωπία της Ανατολικής Γερμανίας, δίνοντας νόημα στο δικαίωμα, να ρωτάς και να ζητάς απαντήσεις που δεν διυλίζονται από τα κομματικά φερέφωνα. Οι δύο τους, θα περιθωριοποιηθούν σε μια Ανατολική Γερμανία, που ένας στους δύο κατοίκους θα συνεργαστεστεί, όχι πάντα με τη θέληση του με τη Στάζι. Η χώρα προετοιμάζεται εν μέσω στερήσεων και μαζικών ονειρώξεων για την επερχόμενη νίκη του Σοσιαλισμού, προσπαθώντας να εξαγνίσει το αμαρτωλό παρελθόν της. Οι παππούδες του Λέο έχουν κάθε λόγο να επενδύουν στην νέα κοινωνία. Για να αποφύγουν τις ενοχές της Γερμανικής καταγωγής τους, ακόμη και αν ο ένας εκ των δύο εναντιώθηκε στο Ναζισμό και θέλει να αποσοβήσει την επανεμφάνιση του. Γίνονται ακραίοι, άκαμπτοι και μονολιθικοί σε οικογένειές που θυμίζουν το κόμμα. Ο Γκέρχαρντ πιο κοσμοπολίτης θα δώσει στον εγγονό του, μια γεύση της Δύσης και θα του εγείρει ακόμα περισσότερα ερωτηματικά, για την αξία της πολιτικής και πολιτιστικής απομόνωσης. Η πολιτική τοποθέτηση των γονιών του που αρνούνται να γίνουν πιόνια σε ένα σύστημα κατασκόπων, μέσα και έξω από κάθε σπίτι θα αμαυρώσει το μέλλον του απαγορεύοντας του την είσοδο στην ανώτατη εκπαίδευση και δίνοντας του υποχρεωτικά μια θέση στην τεχνική εκπαίδευση και αυτή μετα βίας, εφόσον δεν ενδώσει να δώσει πιστοποιητικά κομματικής νομιμοφροσύνης.

Οι περιγραφές των δύο οικογενειών από τη δεκαετία του 30 με το φόβο των Ναζί, στον πόλεμο και μετά στην ανοικοδόμηση της Μεγάλης Λαοκρατικής Ανατολικής Γερμανίας, φαντάζουν σήμερα περίεργες , στην εποχή της ελεύθερης,πλουραλιστικής πληροφόρησης και της ελευθερίας της διακίνησης των ιδεών. Για όσους μεγάλωσαν στη δεκαετία του 60 και 70 είναι αιχμηρά οδυνηρές. Ειδικά αν ήταν στην Δυτική πλευρά του παραπετάσματος, βλέποντας πως οι συνομήλικοι τους, καθοριζόταν σε κάθε επίπεδο της ζωής τους από την κομματική υποταγή. Η νύχτα στα κρατητήρια στην αρχή των διαδηλώσεων κατά του Χόνεκερ και του Τείχους είναι στιγμές που αναρωτιέται ο Δυτικός πολίτης, τις διαφορές της Χιλής του Πινοσέτ, από την Α.Γ του Χόνεκερ. Γέροντες εθισμένοι στην εξουσία και την απολυτότητα και ορθότητα των θέσεων τους , προσπαθούν να καταπνίξουν κάθε διάθεση αλλαγής. Όμως η δεκαετία του 50 και οι σφαγές στην Τσεχία και Ουγγαρία, υποκινούμενες από «αντικαθεστωτικούς» έχουν περάσει. Νέοι άνθρωποι δεν ζητούν πλέον τζην παντελόνια και μάρμλπορο αλλά το δικαίωμα να μιλάνε, να ρωτάνε και να παίρνουν απαντήσεις.

Η τομή στην οικογενειακή ιστορία, είναι ταυτόχρονα μια τομή στην ιστορία της Α. Γερμανίας, που μέσα σε δύο γενιές έχασε τα ερείσματα της. Ο φόβος του Ναζισμού έγινε παρελθόν και η ανάγκη για ελευθερία ανέτρεψε την υποχρεωτικότητα του κράτους προστάτη και τοποτηρητή των πάντων. Όμως δεν θέλησαν όλοι να περάσουν στον «ελεύθερο» κόσμο. Η μητέρα του συγγραφέα Άννε, ελπίζοντας σε έναν πιο ανθρώπινο σοσιαλισμό, οργανώνεται στους Πράσινους. Ο πατέρας του, καλλιτέχνης Βολφ, δεν ενδιαφέρεται για την εμπορευματοποίηση της τέχνης και θέλει να παραμείνει ανεξάρτητος και δημιουργικός. Μια γενιά απελευθερωμένη από τη Στάζι, επαναπροσδιορίζεται σε ένα κόσμο που πλέον τα πάντα μετράνε με αποζημιώσεις και Δυτικογερμανικά Μάρκα. Η παλιά γενιά χάνεται μέσα από τις αναμνήσεις της και μένει μόνο η σκόνη μιας γενιάς που σημάδεψε ο πόλεμος και η ανάγκη να ανήκει κάπου. Ο Μαξιμ Λέο, περιγράφει μια αλλαγή που φαντάζει ξένη στους Έλληνες «Αριστερούς» με τα ακριβά αθλητικά και τα ρόλεξ,με τους διορισμούς στο Δημόσιο και τους μισθούς των ΜΚΟ. Μιλάει για μια οικογένεια, χαρμάνι των Γερμανών, με τα τραύματα του πόλεμου και τον φόβο που εμφύσησε το ίδιο το καθεστώς μαζί με το τείχος .Σήμερα η αλλαγή είναι δεδομένη αλλά δεν σημαίνει τίποτα. Τα όνειρα των ιδεαλιστών υπάρχουν ακόμα σε μια χώρα που πίστεψε ή της επιβλήθηκε η πίστη, αλλά δεν κατάφερε να αποτινάξει από πάνω της το άγρυπνο μάτι της άκαμπτης κομματικής γραφειοκρατίας. Η γενιά του Λέο, είναι η πρώτη γενιά που έζησε σε δύο κόσμους, προσπαθώντας να κρατήσει τα ιδανικά του παλιού, χωρίς να απεμπολήσει τα υλικά οφέλη του νέου. Αν το πέτυχε, όπως έδειξε η πρόσφατη οικονομική κρίση στην Ευρώπη, με ηγέτιδα μια πρώην ΑνατολικοΓερμανίδα, μάλλον όχι.

Ένα βιβλίο, για την οικογένεια του συγγραφέα, που ταυτόχρονα είναι η ίδια η Ευρώπη, διχασμένη ανάμεσα στο φόβο για το παρελθόν και τον τρόμο να ανοίξει ένα παράθυρο στο μέλλον. Διαβάστε το μαζί με το «Stasiland: Ιστορίες πίσω από το Τείχος του Βερολίνου» (Εκδόσεις Οκτώ) και αναρωτηθείτε αν τελικά είστε τυχεροί που το 44 δεν κέρδισαν οι «Δημοκράτες» της ΟΥΛΕΝ και του Μελιγαλά για να γνωρίσουμε την «ευμάρεια» του υπαρκτού Σοσιαλισμού, μαζί με την αντίστοιχη (ανύπαρκτη) ελευθερία ιδεών, εκτός κομματικής γραμμής. 

 «Η άλλη πλευρά της σιωπής» - Philip Kerr (Κέδρος)

Γαλλική Ριβιέρα 1956, ο Μπερνι Γκούντερ εργάζεται ως θυρωρός σε ένα μεγάλο ξενοδοχείο της Κυανής ακτής. Περνάει το χρόνο του δίνοντας οδηγίες σε πλουσίους τουρίστες και παίζοντάς μπριτζ με έναν Ιταλό, πρώην αξιωματικό στον ΒΠΠ και ένα ζευγάρι Βρετανών. Αναπολεί τη Γερμανίδα γυναίκα του που τον εγκατέλειψε για να επιστρέψει στη Γερμανία. Όμως δεν του λείπει η Γερμάνιά, χωρισμένη πια, ούτε όσα άφησε πίσω, το εγκληματολογικό του Βερολίνου, ο ΒΠΠ, η αιχμαλωσία στη Ρωσία. Ελπίζει ότι ο καλός καιρός και το αλκοόλ θα τον βοηθήσουν να περάσει ήσυχα τον καιρό που του απομένει.

Στην Κυανή ακτή ζει και ο Σόμερσετ Μομ, Βρετανός συγγραφέας και κατάσκοπος του ΑΠΠ στην προ επαναστατική Ρωσία. Μια γυναίκα συγγραφέας βιογραφιών η Άν Φρεντς θα τον φέρει έμμεσα σε επαφή μαζί του, χρησιμοποιώντας τον Μπερνι σαν δούρειο ίππο για να μάθει περισσότερά για τον συγγραφέα, δηλωμένο ομοφυλόφιλο, που φροντίζει την δημόσια εικόνα του, αφού η ομοφυλοφιλία ήταν και θα παρέμενε για αρκετά χρόνια ακόμα παράνομη στη Μ. Βρετανία.

Ένας παλαιός γνώριμος από τον καιρό του πολέμου ο Χάρολντ Χένιχ, γνωστός του Γκουντερ από τις τελευταίες μέρες του Ράιχ και τη συνύπαρξη τους στην Ανατολική Πρωσία, θα αναστατώσει τη ζωή του. Εκτός από πρώην ναζί, έχει παραμείνει ένας ενεργός εκβιαστής που θα προσπαθήσει να αποκαλύψει της σεξουαλικές προτιμήσεις όχι μόνο του Μομ αλλά και μιας σειράς υψηλόβαθμων Βρετανών σε διάφορα κλιμάκια της Βρετανικής κοινωνίας. Ο Γκουντερ θα αναλάβει την διαμεσολάβηση για να σιγήσει ο Χένιχ.

Από αυτό το σημείο και μετά, δεδομένου ότι το φωτογραφικό υλικό με το οποίο εκβιάζεται το Μομ, περιέχει την φωτογραφία του Γκαι Μπέρτζες που διέφυγε στη Σοβιετική Ένωση ως Σοβιετικός κατάσκοπος, ο Κερ κάνει μια μίξη χαρακτήρων της Βρετανικής αντικατασκοπείας αλλά και των κατασκόπων  τη Οξφόρδης σε μια αληθοφανή αλλά και μπλεγμένη κατάσταση.

Ο Χένιχ αποδεικνύεται υποχείριο των Σοβιετικών και Ανατολικό- Γερμανικών μυστικών υπηρεσιών και ένα κουβάρι δυσδιάκριτο ανάμεσά σε Κυανή Ακτή, Ανατολίκό Βερολίνο, Μόσχα και Λονδίνο, οδηγεί τον Γκουντερ ανάμεσα σε εκβιαστές, γνώριμους αξιωματικούς από το παρελθόν του ως αιχμάλωτος στην Σοβιετική ένωση, την ζωή του στην Α. Γερμανία αλλά και διπρόσωπες κατασκόπους. Στην ίδια ιστορία εκτυλίσσεται και ο φόνος του Ιταλού συμπαίκτη στο στο μπριτζ και η ανεύρεση του δολοφόνου ως ύστατος φόρος τιμής στον χαμένο φίλο του.

Ο Κερ με μαεστρία παρουσιάζει την δημιουργία της Βρετανικής αντικατασκοπείας, το ρόλο του Μομ, αλλά και της ομάδας των πέντε, των κατασκόπων που για χρόνια είχαν παρεισφρήσει σε υψηλές θέσεις στη Βρετανική κοινωνία και αντικατασκοπεία. Δίνει ένα τέλος λυτρωτικό για τον Γκουντερ, που εξυπηρετεί τον Μομ και την τάξη των πραγμάτων, δίχως να αποκαλύψει ποιοι φιλοσοβιετικοί Βρετανοί έχουν παραμείνει ενεργοί στην Μ. Βρετανία. Ταυτόχρονα μας φέρνει σε επαφή με το τραυματικό παρελθόν του Μπέρνι, στον Καίνικσμπεργκ, τον χαμένο του έρωτα και το αγέννητο παιδί του και τη συνεισφορά του Χένιχ στο να είναι σήμερα ο Γκουτνερ ένας άνθρωπος γεμάτος πληγές. Αν και το κατασκοπικό κομμάτι για τους Βρετανούς που αποσκίρτησαν έχει ενδιαφέρον επειδή κανείς δεν είναι ότι φαίνεται, η περιγραφή της ζωής του Γκουντερ στις τελευταίες μέρες του Καινικσμπεργκ και η προσωπική του ζωή και ατυχία σε συγκλονίζουν. Σε ένα ερημικό σπίτι στην Κυανή ακτή, θα έρθει η θεία δίκη και η λύτρωση τόσο για τον Μπερνι, όσο και για τους ανθρώπους που θα τον χρησιμοποιήσουν την Φρεντς και τον Χενιχ. Σε μια ιστορία, που τα πάντα θα ανατραπούν με τον Κερ, δεξιοτεχνικά να αλλάζει την ροή των πράγματων μέσα σε ένα κεφάλαιο, με ιστορίες, ανακρίσεις και υποθέσεις να διασταυρώνονται, να ακυρώνουν η μία την άλλη και τελικά να δημιουργούν μια νέα τάξη πράγματων για τους Βρετανούς που λειτουργούν ως προστάτες του Μομ αλλά και της Βρετανικής κυβέρνησης και αντικατασκοπίας, ο Γκουντερ με μαεστρία και τύχη θα δώσει την πιο πειστική ερμηνεία που θα του χαρίσει την ελευθέρια του και την λύτρωση του από ένα παρελθόν που θα τον πονάει για πάντα, αλλά για το οποίο θα πάρει εκδίκηση.

Βασισμένο σε πραγματικά ιστορικά πρόσωπα και καταστάσεις, για την Βρετανική αντικατασκοπεία αλλά και το «μυθιστορηματικό» της ζωής του Γκουντερ, ο Κερ συνδυάζει αψογά στοιχεία από την πραγματική ιστορία με αυτά της ζωής του κεντρικού ήρωα του και δημιουργεί ένα μεταπολεμικό και οριακά ψυχροπολεμικό μυθιστόρημα, που θα μπορούσε να έχει πολλές ακόμα ιστορίες για μελλοντική χρήση, αν δεν ερχόταν ο βιολογικός θάνατος του συγγραφέα. Πολύπλοκο, αληθοφανές και ζωντανό, συγκινεί , μπερδεύει και λυτρώνει με τον καλύτερο τρόπο, δίνοντας έμφαση στα ανθρώπινα ένστικτα και την ανάγκη να κλείνουν οι λογαριασμοί, σε μια παλιομοδίτικη έκφραση ηθικής που μιλά σε όσους έχουν αξίες και όχι ψυχολόγους. Θα ζητήσει την προσοχή σας, τη γνώση ιστορίας των Βρετανών κατασκόπων και του ΒΠΠ, αλλά θα σας ανταμείψει πλουσιοπάροχα.

  «Μητρόπολη»- Philip Kerr (Κέδρος)

Ο αγαπημένος ήρωας της προπολεμικής  έως και μεταπολεμικής Γερμανίας, Μπέρνι Γκούντερ στα πρώτα του βήματα. Τον παρακολουθούμε να διορίζεται επιθεωρητής του τμήματος ανθρωποκτονιών του προπολεμικού Βερολίνου. Από τον διορισμό του και μετά ο Κερ με μαεστρία εμπλέκει το ύφος και ήθος του προ του ΒΠΠ, Βερολίνου, με την «ασωτία» και την ελευθεριότητα των ηθών σε μια πόλη παραδομένη στην μεταπολεμική φτώχεια, ανεργία μετά την ήτα του ΑΠΠ, την οικονομική ανέχεια που σε λίγο θα εκτίναζε στα ύψη το κραχ του 29 και τους Ναζί που καιροφυλακτούν ενάντια σε κάθε τι διαφορετικό ή Εβραϊκό. Σε μια πόλη που συνυπάρχουν ο πλούτος και η φτώχεια , η επαιτεία και η απάτη, οιο σακάτηδες του πολέμου με τους τουρίστες που αναζητούν διασκέδαση και σεξ,  ο Γκούντερ, προσπαθεί να σταθεί ηθικά σωστός και να κάνει τη δουλειά του αφήνοντας την πολιτική και τον ρατσισμό έξω από το κάδρο. 

Μια σειρά ανθρωποκτονιών με θύματα πόρνες, οι περισσότερες περιστασιακές θα τον οδηγήσει στο κυνήγι ενός κατά συρροή δολοφόνου, ισορροπώντας ανάμεσα στο αντι Εβραϊκό μένος , την δυσπιστία των κομμουνιστών και των φτωχότερων στρωμάτων απέναντι στην αστυνομία και τη συνεργασία του με έναν βαρόνο του υποκόσμου, που η κόρη του έπεσε θύμα του δολοφόνου.

Γρήγορα η κατάσταση θα ξεφύγει, ο δολοφόνος θα εξαφανιστεί για να πάρει τη θέση του ένας νέος διορισμένος θεόσταλτος , καθαριστής της «βωμιάς» των ανάπηρων πολέμου και ο Γκούντερ θα συνεχίζει να ψάχνει για στοιχεία. Σε άσυλα φρενοβλαβών, σε εστίες για απόρους, στα σαλόνια της καλής κοινωνίας, μιλώντας με σκηνοθέτες και σεναριογράφους και προσπαθώντας με τη βοήθεια της ιατροδικαστικής και της βαλλιστικής να διαλευκάνει τα εγκλήματα και ισχυροποιώντας την θεωρία του, ότι οι δολοφόνοι είναι το ίδιο και το αυτό πρόσωπο.

Το βιβλίο χωρισμένο σε τρία μέρη, σε μεταφέρει στα καμπαρέ του προπολεμικού Βερολίνου, τις συγκρούσεις αστυνομίας με κομμουνιστές και Ναζί, τις πολιτικές ίντριγκες και την δυσκολία των αστυνομικών αρχών να έχουν για  αρχηγό ένα Εβραίο δικηγόρο, ένα σχήμα οξύμωρο σε μια Γερμανία στην οποία το μαύρο λουλούδι του Ναζισμού, έχει αρχίσει να ανθίζει. Ανάμεσα τους, ισορροπιστής και διψασμένος για αγάπη, ο πότης Γκούντερ, προσηλωμένος στον αγώνα του για το δίκαιο ,θα καταλήξει στο τρίτο μέρος του βιβλίου στον δολοφόνο, ίσως όχι μόνος του, αλλά από μια σειρά γεγονότα, που θα τον βοηθήσουν να αποκτήσει γνώση της αλήθειας. Μαζί με την αλήθεια, θα βρει και την δική του αλήθεια μέσα από τη σχέση του με την μακιγιέζ κόρη πλουσίου βιομήχανου, που θα τον θέσει μπροστά στους δικούς του προσωπικούς δαίμονες, τις ευθύνες του αλλά και τις συνειδητές επιλογές του.

Ο Κερ μαεστρικά, συνδυάζει πολιτική, αστυνομικό μυθιστόρημα και την προσωπική αγωνία του ήρωα του, να επαναπροσδιοριστεί σε έναν κόσμο αμφίσημο. Ένα βετεράνο που νοσταλγεί την ευθύτητα των χαρακωμάτων, εκεί που δεν υπήρχε αμφισημία, μόνο η σφαίρα, που θα ζήταγε την ζωή σου. Ο Γκούντερ εξελίσσεται σε έναν τραγικό ήρωα, έρμαιο των καιρών του, αποφασισμένο να ζητήσει δικαιοσύνη και να ακολουθήσει το ένστικτο του, ακόμη και όταν αυτό τον φέρει σε σύγκρουση με τους προστάτες του εντός του Εγκληματολογικού. Συμμαχεί με τον υπόκοσμο, σε έναν κοινό αγώνα για να συλληφθεί ο δολοφόνος και με μια σειρά λογικές προτάσεις και συλλογισμούς, καταλήγει στον ένοχο, πρώτος ή ανάμεσα στους πρώτους κυνηγούς του. Μέσα από το αλκοόλ, την κάπνα και την κοκαΐνη των κλαμπ, ξεπροβάλλει ο Μπερνι, ένας ήρωας βασανισμένος, που η ηθική του πυξίδα τον οδηγεί στον ένοχο, αλλά τον απομακρύνει από κάθε ελπίδα για προσωπική ευτυχία. Βασανισμένος και αποφασισμένος να υπηρετήσει το καλό, φθείρεται κι απομακρύνει τους γύρω του, εστιασμένος στο κυνήγι του ενόχου. 

Απολαυστικό ιστορικό, αστυνομικό μυθιστόρημα, που συγκλονίζει όταν γνωρίζεις την επερχόμενη έλευση του ναζισμού και την θέση που βρέθηκαν άνθρωποι σαν τον Γκουντερ,. Δεν αφήνει ανέγγιχτο το ζήτημα της ευθανασίας, του φυλετικού διαχωρισμού, της τύχης των αναπήρων και το πως οι Ναζιστικές ιδέες για την Άρια φυλή, είχαν εμποτίσει μέρος του Γερμανικού πληθυσμού, ήδη το 28-29 κάνοντας την αποδοχή όσων ξεκίνησαν το 33, ακόμη πιο εύκολη, με τις ηθικές αναστολές εκμηδενισμένες, στο όνομα της ευμάρειας και του μεγάλου Έθνους. Τα σχόλια του για συνεργασία υποκόσμου, κεφαλαίου την εκμετάλλευσή του προλεταριάτου και την φτωχοποίησή της μεσαίας τάξης εξηγούν την ευκολία που ο Ναζισμός διείσδυσε στην Γερμανική κοινωνία ,που τότε ανέδειξε τον Λανγκ, τον Μπρεχτ, το Μπάουχαους αλλά και τους Ναζί, παιδιά του ίδιου θεού, της φτώχειας και της εξαθλίωσης που επέβαλλαν η συνθήκη των Βερσαλλιών, τα Αμερικάνικα δάνεια και το κραχ και στοχοποίησαν τους κυρίους αποδέκτες του εμπορίου, την Εβραϊκή κοινότητα, άδικα ,αλλά εύκολα, όπως γίνεται πάντα όταν πρέπει να στοχοποιησεις το εύκολο θύμα, για να μην μπεις στην ουσία των πράγματων, που δύσκολα θα αλλάξουν.

«Η μέτρηση του μεσημβρινού» -Ντάνι Γκέτζ (Κέδρος)

 Παρίσι, 1792. Η Γαλλική Επανάσταση στο αποκορύφωμά της. Με εντολή της Εθνοσυνέλευσης, οι αστρονόμοι Ντελάμπρ και Μεσέν αναλαμβάνουν να υπολογίσουν την ακριβή απόσταση ανάμεσα σε δύο πόλεις: τη Δουνκέρκη στον βορρά και τη Βαρκελώνη στον νότο. Απώτερος σκοπός αυτής της αποστολής είναι ο προσδιορισμός του μήκους του πρότυπου μέτρου και η καθιέρωση μιας νέας οικουμενικής μονάδας μέτρησης - «για όλους τους ανθρώπους, για όλες της εποχές», όπως διεκήρυττε ο φιλόσοφος και μέλος της Εθνοσυνέλευσης και διαφόρων επιτροπών, Κοντορσέ.

Το ταξίδι των δύο αστρονόμων πολύ γρήγορα μετατρέπεται σε περιπέτεια. Οι Ντελάμπρ και Μεσέν διασχίζουν δυσπρόσιτες και αφιλόξενες περιοχές και αντιμετωπίζουν κάθε λογής κινδύνους. Στην πορεία, ο Ντελάμπρ πέφτει σε δυσμένεια από την Επιτροπή Κοινής Σωτηρίας, ενώ ο Μεσέν συλλαμβάνεται, φυλακίζεται στην Ισπανία και αργότερα εξορίζεται στην Ιταλία. Στη διάρκεια της απομόνωσής του ξαναζεί νοερά τα γεγονότα. Μια σκέψη τον βασανίζει: η πιθανότητα να έχει κάνει λάθος στις μετρήσεις του.

Η περίληψη μιας ιστορίας που ανατέμνει την πιο αιματοβαμμένη περίοδο της Δημοκρατίας, τα χρόνια που οδήγησαν στην έλευση του Ναπολέοντα. Άνεμος αλλαγής στην κοινωνία, ελπίδες για κάτι νέο, περισσότερο τίμιο, ισότητα, ελευθερία, αδελφότητα. Λέξεις που αποφασίζεται να φύγουν από τα βιβλία και να υλοποιηθούν σε κάθε πράξη και πρακτική. Η επιστημονική κοινότητα, με τους Κοντορσέ, Λαβουαζίέ, δεν μένει αμέτοχη. Νέα μέτρα και σταθμά. Ίσα για όλους, καινούργια, δίχως τα ίχνη του παρελθόντος, να αμφισβητούν την εγκυρότητα και την αξία τους. Η αποστάσεις, το βάρος και η μέτρηση του Μεσημβρινού, που θα δώσει το γεωγραφικό μέτρο, κατατάσσοντας την νεότευκτη Γαλλική Δημοκρατία ανάμεσα στις επιστημονικές δυνάμεις του κόσμου, που αλλάζουν τα δεδομένα με μετρήσεις και δεδομένα και όχι μόνο με τσιτάτα. Οι δυο αστρονόμοι, θα βρεθούν στη δίνη των αλλαγών. Από την πτώση της μοναρχίας, την άνοδο των τρομοκρατών της γκιλοτίνας, τον Γαλλο Ισπανικό πόλεμο, μέχρι την έλευση του Βοναπάρτη, εκείνοι θα μείνουν προσηλωμένοι στον σκοπό τους. Ο Ντελάμπρ, περισσότερο διπλωμάτης, θα ολοκληρώσει το έργο, δίχως ποτέ να σφετεριστεί την δουλειά του συναδέλφου του. Ο Μεσέν, με το έργο του να φτάνει μέχρι την Ισπανία, θα απομονωθεί, θα γίνει ένας επιστήμονας ερημίτης, που το όνειρο του, θα τον μαστιγώνει με τη μορφή του εφιάλτη των μετρήσεων και της ορθότητας τους.

Ο Γκετζ σε ένα βιβλίο που ξεκίνησε για κινηματογραφικό σενάριο, παίρνει μια επιστημονική ανακάλυψη και την μετατρέπει σε επιστημονική περιπέτεια. Ήρωες όχι γραμμωμένοι των γυμναστηρίων, αλλά αστρονόμοι που αν και ασθμαίνουν ανεβαίνουν σε καμπαναριά, βουνά και όπου το καθήκον επιτάσσει για να πραγματοποιήσουν μετρήσεις. Περιμένοντας για μέρες μέσα σε καταιγίδες, την αχτίδα του φωτός που θα επιτρέψει την πολυπόθητη μέτρηση. Φυλάσσοντας τα επιστημονικά όργανα τους, που κλέβουν επιτήδειοι, δίχως να αντιλαμβάνονται την αξία τους, στα πλέον απίθανα σημεία. Αντιμετωπίζοντας, ομάδες κακοποιών, αλλά και νεόκοπους λαϊκούς αγωνιστές, που μειδιούν αν δεν γελάσουν κατάμουτρα απέναντι στην επιστημονική σταυροφορία των δύο αστρονόμων. Σε συνθήκες διαρκούς αμφισβήτησης, με την υποψία οτι είναι φιλομοναρχικοί, υπέρ της μιας ή της άλλης παράταξης των επαναστατών, φίλοι των Ισπανών, οι Ντελάμπρ και Μεσέν, δεν σταματούν. Το όνειρο τη μέτρησης του Μεσημβρινού, χαλυβδώνει τη θέση τους, ενάντιά σε κάθε πολιτική αλλαγή, σε κάθε εμπόδιο. Σε μια επταετία που άλλαξε ο πολιτικός χάρτης της Γαλλίας, οι δύο επιστήμονες, περνώντας δια πυρός και σιδήρου, έκαναν το ακατόρθωτο. Ένωσαν την επιστήμη, με το πάθος για αλλαγή και κατάφεραν σε πείσμα πολέμων, επαναστάσεων και καχυποψίας, να φέρουν τον επιστημονικό ορθολογισμό στην Ευρώπη ως θέσφατο. Ένωσαν αγρότες, πολίτες, αστούς και στρατιωτικούς σε έναν κοινό αγώνα, την μέτρηση του Μεσημβρινού. Όμως ο Μεσέν βασανίστηκε από μια αμφιβολία, που του στοίχισε, παρ ολίγον τη ζωή, σε μεγάλο βαθμό την ηρεμία του και σχεδόν την οικογένεια του. Ο Γκέτζ παρακολουθεί τον αστό επιστήμονα που μετατρέπεται σε ερημίτη και αποκαλύπτει το μυστικό του σε ένα βιβλίο που αποτελεί υπόδειγμα, πώς η επιστήμη μπορεί να γίνει το καλύτερο μυθιστόρημα δράσης. Συμπάσχουμε με τους αστρονόμους ανησυχούμε για τον χρόνο που τρέχει. Συμπονούμε τον Κοντορσέ και ακολουθούμε την μοναχική πορεία του τέλους του. Παρακολουθούμε τη Γαλλία να τρώει τα παιδιά της, πλην των δύο αστρονόμων που σε πείσμα των αντιξοοτήτων καταφέρνουν να ολοκληρώσουν μια πρότυπη αποστολή. Αλλά το τέλος θα έρθει όταν λυτρωθεί ο ο Μεσέν, από τον φίλο και συνάδελφο του Ντελάμπρ. Εδώ ο Γκέτζ θα δώσει την ερμηνεία του, με σεβασμό, ανατρέποντας μεγάλο μέρος όσων πιστέψαμε διαβάζοντας το βιβλίο.

Σφιχτοδεμένο, ορθολογιστικό, επιστημονικό όσο χρειάζεται, όπου χρειάζεται, κυλά όπως ξεκίνησε να γράφεται, σαν το σενάριο μια ταινίας. Δεν απλοποιεί τα επιστημονικά κομμάτια, αλλά τα ενσωματώνει στην αφήγηση και έχει τον αναγνώστη κοινωνό της γνώσης όσο και των προσπαθειών των κεντρικών ηρώων. Οι χαρακτήρες γνώριμοι, μιλάμε για πραγματικά πρόσωπα, αντανακλούν τη διαφορετικότητα του επιστήμονα. Ο τακτικός και συνεπής Μεσέν, μαζί με τον Ντελάμπρ και την πιο ανέμελη ματιά του, θα συνδυαστούν για να δώσουν απαντήσεις. Ο Γκέτζ υφαίνει ένα μυθιστόρημα με δυνατή πλοκή, γεμάτη συναισθήματα, εντάσεις και όραμα, που οδηγεί τους δύο κεντρικούς ήρωες. Παράλληλα ζωγραφίζει μια τοιχογραφία των κρίσιμων πρώτων χρόνων της Γαλλικής επανάστασης και συνδυάζει το όραμα των δύο επιστημόνων, με το όραμα ενός ολόκληρου λαού. Το τέλος είναι γλυκόπικρο ,όπως και η πραγματικότητα. Την επανάσταση διαδέχτηκε ο Ύπατος Ναπολέοντας και το νέο μέτρο, η ελεύθερη χρήση των παλιών. Το 1840 η δουλειά της επιστημονικής κοινότητας προς όφελος του λαού και της επανάστασης θα επανέλθει οριστικά και με μόνιμη ισχύ. Απολαύστε το βιβλίο, με μια μεζούρα δίπλα σας και αναλογιστείτε, τα απλά πράγματα που ορίζουν την ζωή μας πόσο κόπο χρειάστηκαν για να μετρηθούν και οροθετηθούν. Ένα βιβλίο που θα κάνει όσους απεχθάνονται τα μαθηματικά και τις θετικές επιστήμες, να τα δουν με άλλο μάτι.

 « Η τραγική ιστορία των Ελλήνων αιχμαλώτων στη Μικρά Ασία, 1919-1924»-Κανελλόπουλος, Νίκος , Τόμπρος, Νίκος Φ. (Μίνωας)

‘Αν έχετε συγγενή στρατιωτικό, αγόρι στην οικογένεια ή καταγωγή από τις ‘χαμένες» πατρίδες κάντε του δώρο αυτό το βιβλίο. Με βάση την διπλωματική εργασία μιας πανεπιστημιακού, πηγές από αρχεία του Ελληνικού Στρατού και του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού κ Διεθνούς Ε.Σ, καταθέσεις αιχμαλώτων που επέστρεψαν και Τουρκικές πηγές , το βιβλίο, είναι μια ιστορική μελέτη στην ουσία, εκλαϊκευμένη που ρίχνει φως στο μεγαλύτερο έγκλημα κατά αιχμαλώτων πολέμου του 20ου αιώνα (αντίστοιχο των Ιαπωνικών και Γερμανικών ωμοτήτων στον ΒΠΠ κατά αιχμαλώτων πολέμου), που ουδείς αναγνώρισε ή καταδίκασε. Την αισχρή αντιμετώπιση Των Ελλήνων αιχμαλώτων πολέμου από τους Τούρκους, μέχρι την ανταλλαγή και απελευθέρωση όσων επέζησαν.

 

35000-17000 , νούμερα που συμβολίζουν τον ανθό της Ελληνικής νεολαίας, που πολέμησε και ηττήθηκε αλλά αν και παραδόθηκε σε «πολιτισμένο» Έθνος (χάχα) ,τους συμπεριφέρθηκαν με τρόπο αντίστοιχο των Ιαπώνων στους Συμμάχους αιχμαλώτους στη Βιρμανία. Η στέρηση της τροφής, του νερού, οι πολύωρες πορείες θανάτου , η επί χρήμα σοι πώληση αιχμάλωτων σε Τούρκους ιδιώτες για να τους εκτελέσουν προς τέρψη της δίψας τους για αίμα και εκδίκηση , η στέρηση ρούχων, στέγης , η εγκατάλειψη στο κρύο και την πείνα ,παράλληλα με καταναγκαστική εργασία, συνθέτουν το δράμα που η Επίσημη Ελλάδα εν γνώση της και εσκεμμένα για πολιτικούς λόγους, μην στεναχωρηθούν οι γείτονες,  αποσιώπησε.

 

Αρχεία από πηγές διαφορετικών εθνικοτήτων που παρουσιάζουν τις 17000 αγνοούμενων σαν μια ακόμα απώλεια που συγκλονίζει. Σε ένα βιβλίο που ξεκινά οριοθετώντας έννοιες κ όρους , όπως ανθρωπιστικό δίκαιο, αιχμάλωτος πολέμου, συγκρίνει με αντίστοιχες περιπτώσεις αιχμαλώτων στον ΑΠΠ, των Τούρκων και άλλων Εθνικοτήτων και καταλήγει στο συμπέρασμα της ντροπής. Ο εξανδραποδισμός και οι ι εκτελέσεις στρατιωτών και πολιτών ιδιαίτερα στην Μαγνησία, άγγιξε τα όρια της γενοκτονίας. Τη ίδια στιγμή ο Τούρκοι αιχμάλωτοι πάχαιναν στην Ελλάδα, ενώ ο Βενιζέλος τιμούσε μεταπολεμικά τον Κεμάλ.

Γραμμένο με τη λογική της έρευνας, παρουσιάζει το περιβάλλον της εποχής καθώς και τί ίσχυε βάση διεθνούς δικαίου για τους αιχμαλώτους πολέμου. Στη συνέχεια περνά στην Τουρκία του ΑΠΠ και την τύχη των συμμάχων αιχμαλώτων πριν μπει στο κυρίως θέμα που είναι οι αιχμάλωτοι στην Μικρασιατική εκστρατεία και κυρίως η τύχη του μεγαλύτερου αριθμού αυτών μετά την εκστρατεία κατά της Άγκυρας και την άτακτη υποχώρηση του Ελληνικού στρατού. Διεξοδικά και ανα περιοχή μεταφέρει τις πρώτες ημέρες των αιχμαλώτων και στη συνέχεια τις συνθήκες της μακροβιότερης κράτησης. Διαχωρίζει σε περιοχές και ανα βαθμό ,εμπλουτίζοντας με αρχειακές πηγές  από ημερολόγια και καταθέσεις αιχμαλώτων που επέστρεψαν. Ολοκληρώνει χρησιμοποιώντας αρχεία του Ελληνικού και Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, διασταυρώνοντας και επιβεβαιώνοντας ή καταρρίπτοντας ισχυρισμούς των Τουρκικών αρχών.

Επίσης σκιαγραφεί την Τουρκία τότε, την σημασία των αιχμαλώτων ως σύμβολο της νίκης του Κεμάλ γα τον Τούρκο χωρικό και ενισχυτή του Εθνικού φρονήματος. Παραθέτει τις συνθήκες στον Τουρκικό στρατό, τις σωματικές τιμωρίες και την εξισωτική λογική , αν χτυπάμε τον Τούρκο στρατιώτη και πεινά ο Τουρκικός λαός, γιατί ο Έλληνας αιχμάλωτος να χρήζει καλύτερης μεταχείρισής. Τέλος μεταφέρει στοιχειοθετημένα τις απόπειρες των Τούρκων να ξεγελάσουν τις Διεθνείς επιτροπές με χορήγηση ρούχων και τροφίμων σε αιχμάλωτους πριν τις επιθεωρήσεις, απειλές αν μιλήσουν και άλλα ωραία, που εκμεταλλεύτηκαν στον ΒΠΠ οι Ναζί, ως τεχνογνωσία.

Οι περιγραφές των συνθήκων κράτησης, που διασταυρώνονται από διαφορετικές μαρτυρίες χωρίς να μεταφέρει όλες τις ακρότητες απλώς σε κάνουν να δακρύζεις και να ανατριχιάζεις, χωρίς να ξεχνά να αναφέρει και μερικούς Τούρκους στρατιώτες, που παρέμειναν άνθρωποι μέσα στην κόλαση του πολέμου. Η επιστροφή των φαντάσματων όπως τους χαρακτήρισαν οι Ελληνικές εφημερίδες σε αντίθεση με τους παχυλούς Τούρκους αιχμαλώτους και η αντιπαράθεση των συνθηκών ολοκληρώνει την μαρτυρία περιγραφή, μιας χώρας που ως σήμερα στρουθοκαμηλίζει για την τύχη των παιδιών της.

 

Διαβάστε ένα έξοχο, γεμάτο στοιχεία βιβλίο, για μια γενοκτονία, που μεταπολεμικά, ελάχιστοι επιτράπηκε να αναφερθούν, για να μη χαλάσουν οι σχέσεις με τη γείτονα χώρα. Αποκαλυπτικό, δείχνει ότι οι αγνοούμενοι του 1974 στην Κύπρο, ήταν φυσική συνέπεια του τρόπου που ζουν και συμπεριφέρονται οι Τούρκοι. Με αδιαμφησβήτητα στοιχεία, ένα έργο που συμπληρώνει την ελλιπή Ελληνική ιστοριογραφία για την τύχη των άτυχων που παραδόθηκαν στις Τουρκικές ορδές το 22.

Ελλάδα Ελλήνων καθολικώς διαμαρτυρομένων (updated) πάντα επίκαιρο

 Ελλάδα Ελλήνων καθολικώς διαμαρτυρομένων (updated) πάντα επίκαιρο

 

 

Το παρόν κείμενο βασίστηκε σε ένα παλιότερο κείμενο πριν την κρίση που παραμένει επίκαιρο. Τυχόν διαφωνίες , που θα υπάρχουν πολλές, σεβαστές, κρατείστε τις για τον εαυτό σας όμως. Διάλογο α ς κάνετε με αυτούς που "επιβάλλουν" την μειοψηφία των εκλογικών αποτελεσμάτων πατώντας σε μια τεχνητή "Δημοκρατία" κ ένα Σύνταγμα που ερμηνεύεται κατά το δοκούν.

Γεια χαρά σε όλους. Σκόπευα να γράψω για το Rock of ages  και το φάντασμα της Όπερας που είδα στο πρόσφατο ταξίδι μου στο Λονδίνο. Δεν μπορώ, δε μου βγαίνει .Δεν μπορεί αν μου βγεί, όταν ήμουν μάρτυρας, της διαστροφής του δήθεν αντιεξουσιαστή, Ελληνα, οργισμένου, λαϊκιστή, νεοφασίστα, που οδήγησε χθες ,ένα από τα ομορφότερα κομμάτια της ζωής μου, ζωής μας στον όλεθρο και την πυρά.

Από τους αρχαίους χρόνους, ο Έλληνας είναι θρασύδειλος. εξοστρακίζει τον αντίπαλο, δίνει κώνειο στο διαφωνούντα, προτιμά τον λαϊκιστή πολιτικό και ζει με δούλους, κ την γυναίκα στον γυναικωνίτη. Αρέσκεται  Σε εμφύλιους πολέμους με ξένα χρήματα και θεωρεί τον κάθε μη Έλληνα, βάρβαρο. Εκστρατεύει όπου δει χρήμα, Τροία, Συρακούσες, Περσία και είναι εκδικητικός, βλέπε Μέγας Αλέξανδρος. Πέρσες, ποιοι Πέρσες και καλά οι Πέρσες, στην Ινδία και το Αφγανιστάν, ποιός του είπε ότι τον ήθελαν.

Μετά βρήκε τη Θρησκεία και το Βυζάντιο, που τον έκανε επαρχία του, μικρή και παραγνωρισμένη. Ύστερα ήρθε η ώρα της Τουρκοκρατίας, η λήθη, μέχρι την επανάσταση, χάρη σε κάτι ροκ εν ρολ καλόγερους ,γυναικάδες και αλητήριους σαν τον Παπαφλέσσα και μια αστική τάξη, που αποφάσισε να αποκτήσει βάση. Ιδεαλιστές σαν το Ρήγα Φεραίο  έδωσαν τη ζωή τους, για να θέσουν ιδεολογικές βάσεις και οπλαρχηγοί, πρώην κλέφτες ενώθηκαν να πολεμήσουν (να κάνουν τη βρώμικη δουλειά). Μόλις τα κατάφεραν, άφησαν τους επαγγελματίες πολιτικούς να μας βάλουν στο λούκι της κομματικοποίησης, Μαυροκορδάτος, Κωλέτης κλπ. Αμέσως ήρθαν τα δάνεια και ο εμφύλιος και οι ξένοι , που θέλαν τα λεφτά τους, εδίωξαν τους Τούρκους και μας έδωσαν το κρατίδιο μας.

 

Μετά ήρθαν  το 1897, ΟΙ Βαλκανικοί, είχε προηγηθεί μια πτώχευση, δάνεια, η υπόθεση Πασίφικο, το μονοπώλιο, ο πρώτος παγκόσμιος, η Μικρασιατική καταστροφή, Ο δεύτερος παγκόσμιος, ο εμφύλιος και η Κορέα …Ελλάς ελλήνων χριστιανών, με κλαρίνα και μπουζούκια και προσφυγικά και την αστική τάξη (εισαγόμενη από τα χωριά) της αστυφιλίας, της αντιπαροχής και των πολυκατοικιών .Ανάπτυξη με το σχέδιο Μάρσαλ και εφοπλιστές με δανεικά Λίμπερτυ, δεκαετία του 60 κ κοινωνική αναταραχή, δικτατορία, Κύπρος και μεταπολίτευση, και ο σωτήρας εκ Σερρών. Μπείτε στην ΕΟΚ, (δεν μας ρώτησαν), μετά λαϊκισμός σοσιαλιστικής μορφής, από τα 1981, έκανε τους δεξιούς  Μαυρογιαλούρους να μοιάζουν νήπια. Η δικαιολογημένη μίζα του υπουργού Κοσκωτάς, Κουτσόγιωργας, γκόμενες αεροσυνοδοί και ύστερα ο τεχνοκράτης με τις κρεατοελιές και την είσοδο μας στο ευρώ. Όλα άλλαξαν εκτός από τους μισθούς .Εξαιρούνται τα δάνεια και οι επιδοτήσεις, που κάποιοι έδιναν αφειδώς στους αγρότες και οι μισθοί στις ΔΕΚΟ, πιο μεγάλοι από τους μισθούς το ιδιωτικού τομέα, παγκόσμια πρωτοτυπία.

Κάποια μέρα κάναμε πρωθυπουργό, τον άνθρωπο που για λόγους εικόνας (image), πήγε για ποδόσφαιρο, μετά από 30 χρόνια και έσπασε τον αστράγαλο του, προφανώς νόμιζε ότι ήταν playstation…Ολυμπιακοί αγώνες, άλλα λεφτά σε συστήματα ασφαλείας, γερμανικά, υποβρύχια, ολλανδικές φρεγάτες, γαλλικά μιράζ, γερμανικά Leopard (ξεχάσαμε την ταπείνωση των Ιμίων- τους νεκρούς αεροπόρους). Άνοδο της λαϊκής δεξιάς (με κοστούμια  από το Λονδίνο-χαχα)

 

Το 2008 έκαψαν την Αθήνα, για έναν άδικο θάνατο, μια δολοφονία. Μας έμαθαν ότι η λεηλασία δικαιώνει το αίμα ενός παιδιού. Παράλληλα μάθαμε ότι νομική επιστήμη είναι  η σπίλωση του νεκρού (βλπ υπερασπιστική γραμμή Κούγια). Μετά ήρθε το παιδί των σπορ, άξιος συνεχιστής του γκομενιάρη μπαμπά, καλός στην εικόνα κ στα Ελληνικά με Αμερικάνικη προφορά. Ανίκανος σε όλα τα άλλα. Χωρίς να μας ρωτήσει συνέχισε την πολιτική Αλογοσκούφη, «δώστε εναύσματα στους ξένους» . Μας έφερε το ΔΝΤ, χωρίς δημοψήφισμα. Μετά μας έφερε δάνεια κ μετά την έκανε και έβαλε τον τραπεζίτη, πάλι χωρίς να μας ρωτήσει, πρωθυπουργό. Τώρα  μας λέει  ο έτερος αρχηγός εκ Καλαμών, 20-30 χρόνια υπομονή. Αλήθεια, ποιόν θα συναγωνιστείς? Τον Τούρκο που είναι σε ανάπτυξη ή τον Ινδό, που παράγει αυτοκίνητα και φάρμακα ,έστω και αντίγραφα. Με υπουργούς σαν τους Βενιζέλο,Βορίδη,Λομβέρδο, αποφοίτους νομικής θα ανταγωνιστούμε τεχνοκράτες ?

Σε πείσμα όλων κάποιοι διαδηλώνουν και ας μην συμφωνώ μαζί τους, βλπ ΠΑΜΕ. Διαφωνώ γιατί τρέφουν τον συνδικαλισμό και τις ΔΕΚΟ, που είναι υπεύθυνες για το Ελληνικό αίσχος, με μισθούς δημοσίου, που δεν συναντάς στον ιδιωτικό τομέα. Τουλάχιστον όμως διαδηλώνουν. Σε αυτή την χώρα της μόρφωσης, της παιδείας,  των πνευματικών ταγών, που «δεν θέλουν να γίνουν βουλευτές», είχαμε το χθεσινό αίσχος. Η ελληνική Αστυνομία, να προστατεύει την Βουλή και ο ιστορικό κέντρο της πόλης που γεννήθηκα, εγώ ,ο πατέρας μου και τα παιδιά μου, να καίγεται. Να μην καίγονται το ΔΝΤ και οι τράπεζες, αλλά το κτίριο του  «Απόλλωνα» κ του «Αττικόν», το ‘Αστυ’. Βέβαια ο αντιεξουσιαστής δεν πάει στον κινηματογράφο, εκτός αν πρόκειται για τα "μαθήματα Αμερικανικής  ιστορίας" κ τον Ράμπο και αυτά μεταγλωττισμένα. Αλλά τι να πούμε όταν στην Ελλάδα, ακόμη τιμούν κάποιοι το ΕΑΜ που αιματοκύλισε τη χώρα, για να την κάνει «Σοσιαλιστική» και  ξεχνάνε το Μελιγαλά και την ΟΥΛΕΝ. Όταν τη Μακρόνησο και τη Γιάρο, τα έκαναν σημαία τους  ανεγκέφαλοι, [που δεν ξέρουν τι σημαίνει λήθη και ύβρις και μιλάω για του φωτισμένους πατριώτες –Δεξιούς, που προστάτευαν τον κάθε βιομήχανο, που έβγαζε τα κεφάλαια  του στην Ελβετία. Χώρα των άκων, χώρα χωρίς ιστορική μνήμη, χώρα του Πολυτεχνείου και της Νομικής, που απέκτησαν πια άλλο χρώμα.

 

 

Άσυλο, από πρυτάνεις ανεύθυνους, που αφήνουν την πόλη βορά στο έλεος επικινδύνων που τους νοιάζει όχι η «Αν-αρχία», όχι αντιεξουσιαστές, αλλά τραμπούκοι, λεηλάτες, πράκτορες και συνεργάτες, των εκάστοτε εξουσιαστών ,άμεσα ή έμμεσα. Οικτίρω όλους εμάς και  εμένα μαζί, που δεν έχουμε το θάρρος, τον κάθε δήθεν ταραξία ας είναι γιός ή κόρη ή αδελφός μας , να μην τον παραδώσουμε στις Αρχές (γιατί αλλωστε θα τιμωρηθεί?) αλλά να τον οδηγήσουμε στα Γκούλαγκ, που οι « σύντροφοι»  της κας Παπαρήγα, οδηγούσαν τους κοινωνικά απροσάρμοστους. Όταν καις βιβλιοπωλεία και κινηματογράφους είσαι χειρότερος από ζώο, είσαι άνθρωπος και κανένα Νταχάου δεν σου είναι αρκετό

Σε λίγους μήνες έρχονται  οι Skynyrd  ακολουθούν οι  BLACK SABBATH ( με η χωρίς τον Ward) μετά οι RED HOT CHILI PEPPERS. Θα είμαστε όλοι εκεί όπως ήταν όλοι στην Ελλάδα και μετά την δολοφονία του Καποδίστρια και την 22η Απριλίου του 1967και μετά την ψήφιση του μνημονίου.  Αδιάφοροι, χαρούμενοι για την ροκ αισθητική μας και το ανεξάρτητο ροκ πνεύμα μας. Για αυτό μας χαίρομαι, αναγεννιόμαστε  από τις στάχτες μας σαν φοίνικας… τόσο ροκ, τόσο όμορφο …με πήρε η μυρωδιά από τα χημικά και τα αποκαίδια… Ελλάδα του Μπέου, του Πατέρα, Του Μαρινάκη, του Βαρδινογιάννη, του Ψωμιάδη, του Τροχανα…Δ.Ν.Τ, το είχε πει και ο Al , NEW WORLD ORDER…Αριστοτέλη δεν διάβσα , ούτε Πλάτωνα, ήμουν θετικής κατεύθυνσης… διάβασα μόνο πολύ χημεία και αγαπώ το H2SO4..πολύ

 

Υ.Γ Ακολούθησαν αυτό το κείμενο, η χρεωκοπία και ο λαικισμός του "καταληψία" πρωθυπιυργου. Η Σωτηρία Μητσοτάκη, με το Μεγάλο περίπατο , την Ελλάδα 2.0,την διάλυση του ΕΣΥ, την ακρίβεια, ο Κασελάκης, το gloden boy της 'Αριστεράς" και η διάσπαση των συντρόφων του ΣΥΡΙΖΑ, γιατί δεν χωράνε τα SUV στο παρκινγκ της Κουμουνδούρου. Κωρονοιός, ΗΕλλάδα μαθημένη στα επιδόματα, Rafal κ Φρεγάτες αλλα κ 1 εκατομμύριο νέοι Ελληνες στο εξωτερικό. Μεταναστυευτικό και η χώρα μια ατελείωτη χωματερή , ενήλικων οικονμικών επι το πλόιστον, παράνομων μεταναστών ακι Μουσουλμάνων που ονειρεύονται τη Σαρία στην Ευρώπη. Στη χώρα μας, ευδοκιμεί η φαιδρότηατα, οι κηραλοιφές, η φωνή λογικής (οι υπόλοιποι είμαστε παράλογοι?ίσως_ και η Κωσταντοπούλου με τη μόνιμη διαμαρτυρία και το σύντροφο της συν Βουλευτή. Τιμωρείσαι γιατί δεν έκοψες απόδειξη, αλλά οχι γιατί έστησες τις τηλεοπτικες άδειες για να ελέγχεις τα ΜΜΕ, βλ Παππάς. Τιμωρείσαι γιατί πίνεις καφέ στο αυτοκίνητο, αλλά οχι γιατί παρέδωσες τον ΟΣΕ στους Ιταλούς για φραγκοδίφραγκα και κατέληξες με συμφωνία ΣΥΡΙΖΑ,-ΝΔ στο δυστύχημα των Τεμπών και 53 νεκρους, που απλά πήγαιναν σπίτι τους. Τιμωρείσαι γιατί δεν βάζεις φυσικό αέριο, οπτική ίνα ή δεν χρησιμοποιείς πιστωτική όπως ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ το κράτος (ελευθερία επιλογών σε Δυτική δημοκρατία) αλλά οχι για τους 100 νεκρούς στο Ματι (που δεν ήξερε ο Αλέξης που έκανε ταξιδάκι), εκεί κα Δούρου ήταν πλημμέλημα.. Τιμωρείσια με το ακριοβότερο ρεύμα στην Ευρώπη, το χειρότερο ιντερνετ, την ελάχιστη εως ανύπαρκτη κοινωνική περίθαλψη γιατί τα παπαγαλάκια των ΜΜΕ και ΜΚΔ δημιουργησαν τη γενθιά της απάθειας που έχει απεμπολήσει το βασικό δικαίωμα της ,αυτό της ψήφου. Στη χώρα των αριστερών με δεξιά τσέπη και των δεξιών που ονειρεύονται γάμους ομοφύλων, γιατί όλα τα άλλα έχουν λυθεί, κοιτάμε τί γίνεται στο γειτονικό Ισραήλ και αναρωτιόμαστε τί θα κάναμε εμείς? Στη χώρα των τραπεζών και της τεχνολογίας που θα μειώσει και άλλο τις θέσεις, του τουρισμού που αυξάνει σε αριθμούς και εμιώνεται σε έσοδα, χαμογελάμε. Γιατί είναι μεταδοτικό και τα πρωινάδικα το επιβάλλουν. Το μόνο επίκαιρο σε αυτή τη χώρα είναι ο στίχος των THE WHO από το "Wont get fooled again"...new boss, smae like the old boss

 «Ο αχός της εποχής» Julian Barnes (Μεταίχμιο)

 

Μυθιστορηματική βιογραφία του μεγάλου Σοβιετικού συνθέτη Σοστακόβιτς ή ένα περιδιάβασμα στη ζωή ενός ανθρώπου που επαφή του με το Σοβιετικό καθεστώς κατέστησε φοβικό.

Ο Σοστακόβιτς στην σκιά μιας δεσποτικής μητέρας από νεαρή ηλικία γνώρισε την αποδοχή από τη Σοβιετική κομματική κουλτούρα για τα φιλεργατικά» τραγούδια –συνθέσεις του. Αρκούσε όμως μόνο ένα άρθρο στην Πράβδα που τον αποκαλούσε εχθρό της μουσικής του λαού, για την όπερα του Ἡ λαίδη του μακμπεθ του Μτσενσκ» για να ανατραπούν όλα. Ο συνθέτης περιγράφει τα προπολεμικά χρόνια στα οποία η αναμονή της επικείμενης σύλληψης του για αντικρατική συμπεριφορά τον οδήγησε να κοιμάται με μια βαλίτσα με τα απαραίτητα ,δίπλα από την πόρτα,. Ο σκοπός αυτής της προετοιμασίας ήταν για να γλυτώσει την υπόλοιπη οικογένεια από προβλήματα και άλλες συλλήψεις. Όμως ο Σοστακοβιτς, ένας άνθρωπος που σκιαγραφείται ως χαμηλών τόνων, ζει και ενδιαφέρεται μόνο για τη μουσική, στην Μόσχα, την Πετρούπολη τον Καύκασο. Αναρωτιέται για το τί θα συνθέσει και αν υπάρχει ανάγκη για μεγάλά μουσικά έργα και δεν αμφισβητεί πρόσωπα και καταστάσεις.

«Τι θα μπορούσε να αντιπαρατεθεί στον αχό της εποχής? Μόνο η μουσική, που βρίσκεται μέσα μας, η μουσική της ύπαρξης μας, που μερικοί τη μετατρέπουν σε πραγματική μουσική. Και αυτή με τη σειρά της ,αν είναι αρκετά δυνατή, αληθινή και καθαρή έτσι ώστε να καταπνίξει τον αχό της εποχής, μετατρέπεται σε ψίθυρο τη ιστορίας»-Να τι τον στήριζε.

Δυο γάμοι, ένας νεανικός , ο απογαλακτισμός από την μητέρα σατράπη και ένας μεσήλικας πια, με δύο παιδιά, η σύντροφος αυτή τη φορά με κοινά βιώματα από τη Σταλινική τρομοκρατία. Ο Σοστακόβτις, παραμένει ο συνθέτης που θέλει μόνο να γράφει μουσική. Διατάζεται να πάει σε ένα συνέδριο Ειρήνης στην Νέα Υόρκη από τον ίδιο το Στάλιν, που επικοινωνεί τηλεφωνικά μαζί του και αποκαθιστά τη μουσική του μέσα σε μια νύχτα. Εκεί θα γίνει αντικείμενο διεκδίκησης και πολιτικού πόθου, για τις ΗΠΑ που προσπαθούν να τον κάνουν να αυτομολήσει αλλά και για την ΕΣΣΔ που τον έχει παρουσιάσει ως Εθνικό συνθέτη. Η ζωή συνεχίζεται με κομματική νουθεσία, ένα μόνιμα προσκολλημένο σύντροφο υπεύθυνο για την ορθή κομματική διαπαιδαγώγηση του. Η υποχρεωτική ένταξη στο Σοβιετικό Κομουνιστικό κόμμα, η ανασφάλεια και τα ερωτηματικά του χαμηλού τόνων Σοστακοβιτς. Οι εσωτερικές αγωνίες του και η ελπίδα πως η μουσική θα θριαμβεύσει για αυτόν και όσους παραγκωνίστηκαν , ξεπηδάνε με δραματικό τρόπο μέσα από αυτή την χαμηλών τόνων μυθιστορηματική βιογραφία. Ο Μπαρνς, χρησιμοποιεί τα υλικά του κύριου ήρωα του, για να δημιουργήσει ένα βραδυφλεγές φυτίλι που δεν θα ανάψει ποτέ. Έναν άνθρωπο χαμηλών τόνων, έρμαιο της μοίρας και της φιλοπατρίας του σε μια χώρα πολιτικών παιχνιδιών που ζει και κινείται με καύσιμο την αγάπη του για τη μουσική.

Η προλεταριακή καθαρότητα ήταν τόσο σημαντική για τους σοβιετικούς, όσο ήταν η Άρια για τους Ναζί επιπλέον είχε τη ματαιοδοξία ή την απερισκεψία να προσέχει και να θυμάμαι πως αυτό που το Κόμμα έλεγε μέχρι χθες ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με αυτό που έλεγε σήμερα.

«Ήθελε να τον αφήσουν ση ησυχία του με τη μουσική, την οικογένεια και τους φίλους του, απλούστατη επιθυμία κι όμως εντέλει εντελώς μη πραγματοποιήσιμη. Ήθελαν να τον σμιλέψουν και αυτόν όπως τους άλλους. …Απαιτούσαν έναν αισιόδοξο Σοστακόβιτς»

Ο Μπαρνς περιγράφει αυτόν τον χαμηλών τόνων άνθρωπο, ειδικά την εποχή των Σταλινικών διώξεων, με τρόπο που πραγματικά σε κάνει να περιμένεις μαζί του, ασφυκτιώντας το αναπόφευκτο. Η επίσκεψη του στα κεντρικά της NKVD, η αγωνία για το επόμενο κάλεσμα που θα οδηγούσε στην εξορία η εναλλαγή πολιτικών κομισάριων που θα τον νουθετούν , η εναλλαγή προσώπων, που δεν ενημερώνουν ποτέ για την τύχη των προηγουμένων, το άγνωστο σε καθημερινή βάση που τον κατατρώει.

Ο Σοστακοβτις, μέλος της ένωσης Ρώσων συνθέτων, ζει μια ζωή που ορίζεται από πολιτικούς προϊστάμενους. Τον Πρόεδρο της ένωσης, που εξευτελίζει όσους δεν συμβαδίζουν με την κομματική άποψη, με προκλητικά αιχμηρές δημόσιές συναντήσεις αυτοκριτικής και δημόσιας ταπείνωσης. Τα στελέχη της ασφάλειας και τους πολιτικούς καθοδηγητές, που ευχαριστιούνται να «στριμώχνουν» τον γνωστό συνθέτη. Μια ζωή χαμηλών τόνων, που η πολιτική κατάσταση του δημιουργεί ερωτηματικά αν αξίζει το έργο του, ενώ η διεθνής αναγνώριση του αποτελεί προστασία αλλά και κίνδυνο να υποπέσει σε δυσμένεια ως προδότης.

Ένας άνθρωπος που η δημιουργικότητα του, η αγάπη του για τη μουσική, ευνουχίζεται από ένα καθεστώς που επιζητά ομοιομορφία και αποδιοπομπαίους τράγους ή τεχνητά είδωλα. Ο Σοστακόβτις, που επιζεί, σιωπά, δημιουργεί με το βλέμμα στις δύο γυναίκες της ζωής του, φιλόπατρις αλλά και μόνιμα εγκλωβισμένος σε παιχνίδια εξουσίας που δεν θέλει να συμμετέχει, ούτε καν ως παρατηρητής.

Ένα δυνατό βιβλίο για τη ζωή ενός επώνυμου στην πάλαι ποτέ κραταιά Σοβιετική Ένωση. Ένα βιβλίο για την επιβίωση ενός χαμηλού τόνων ανθρώπου σε μια κομματική ζούγκλα .Απολαυστική μυθιστορηματική βιογραφία με την οποία ταυτίζεσαι σε κάθε επίπεδο.

«Η φυγή/Ένας στρατιώτης αφηγείται, Μικρά Ασία Αύγουστος 1922» - ΚΙΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ Γ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (Παπαδόπουλος)

 

«Η φυγή/Ένας στρατιώτης αφηγείται, Μικρά Ασία Αύγουστος 1922» - ΚΙΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ Γ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (Παπαδόπουλος)

Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια μοναδική και αξιομνημόνευτη εξιστόρηση της εμπειρίας της Μικρασιατικής Καταστροφής.Γραμμένο με αμεσότητα και γλαφυρότητα, χωρίς κανέναν σκοπό να εντυπωσιάσει (ο συγγραφέας δηλώνει εξαρχής ότι δεν είναι ήρωας), στις σελίδες του βλέπουμε την πείνα, τις κακουχίες, τα στρατηγικά λάθη, τις επίσημες ανακοινώσεις, την ατμόσφαιρα που επικρατούσε τότε. Κυρίως όμως αντιλαμβανόμαστε  πώς ο ίδιος ο πρωταγωνιστής βίωσε εκείνη τη δραματική περίοδο, ως ένας απλός στρατιώτης, που παρά τα συναπαντήματά του με τον θάνατο, κατάφερε τελικά να σωθεί από τον εφιάλτη της καταστροφής, της άτακτης υποχώρησης και να επιστρέψει στην πατρίδα.

Το κείμενό του Κιουσόπουλου αποδίδει ανάγλυφα την ατμόσφαιρα των ημερών, δίχως εξωραϊσμούς, καλλωπισμούς ή τάση να ηρωοποιήσει μια μαύρη περίοδο για τα Ελληνικά όπλα.. Η αφήγησή του για τις μαρτυρικές μέρες της άτακτης υποχώρησης του ελληνικού στρατού από το Αφιόν Καραχισάρ κρατά ακόμα τη μυρωδιά από την καθημερινή επαφή με τον θάνατο, τις στερήσεις και τις ταλαιπωρίες. Με χαρακτηριστική αμεσότητα, η πένα του ξεδιπλώνει στο χαρτί τον φορτισμένο συναισθηματικό του κόσμο και συνθέτει τις μέρες και τις νύχτες αυτής της τρομερής περιόδου που παραμένει μέχρι σήμερα αναπόσπαστο κομμάτι του σύγχρονου ελληνικού πεπρωμένου. 

Ο Κιουσιόπουλος δεν είναι μάχιμος, δεν πρόλαβε να γίνει, αν και στρατιώτης στην πρώτη γραμμή, στην υποστήριξη των μάχιμων μονάδων. Έχοντας πολεμήσει σε Α ’ΠΠ και μετέπειτα αποτελώντας προσωπικό της Στρατιάς του Έβρου, βιώνει το πριν και το μετά της Μικρασιατικής εκστρατείας. Επιζώντας και διαφεύγοντας της μεγάλης υποχώρησης μετά την κατάρρευση του μετώπου, σου μεταδίδει το αίσθημά του τρόμου, της φυγής δίχως αύριο, της αιώνιας κούρασης δίχως ελπίδα για προστασία, του ληθαργικού ύπνου που σε αφήνει μόνο σε μια έρημη, ξένη χώρα, βορά στα αιμοδιψή ένστικτα Τούρκων χωρικών και Τσετών. Όπως λέει και ο ίδιος ο πόλεμος δεν είναι μάχες και ηρωισμοί, μόνο αγρυπνία, κακουχίες, έλλειψη τροφής και ελπίδα να επιζήσεις άλλη μια μέρα. Μια αγχωτική, πολλές φορές δίχως ελπίδα με μόνο κίνητρο ,την ανάγκη για επιβίωση, πορεία προς το επόμενο σημείο συγκέντρωσης, την επόμενη μεγαλύτερη Ελληνική στρατιωτική μονάδα που θα αποτελέσει καταφύγιο λόγω του μεγέθους της Δίχως όπλο, τροφή και ύπνο, συναντά γνωστούς από την εκπαίδευση, τους χάνει, στρατιώτες που αφήνονται στο έλεος του Θεού και άλλους που εκμεταλλεύονται τον αδύναμο για να επιβιώσουν. Η ανθρωπιά και η αλληλεγγύη συνυπάρχουν με την ελπίδα και την απογοήτευση αλλά και τον ωχαδερφισμό, τη σκληρότητα και την εκμετάλλευση του αδύναμου, προς όφελος της ατομικής επιβίωσης. Η άτακτη υποχώρηση, η μυρωδιά της ήττας, ο φόβος των πανταχού παρόντων Τούρκων, γίνονται δεύτερη φύση στον Έλληνα στρατιώτη, που υποχωρεί, με μόνο του όνειρο, την θάλασσα, τα καράβια που θα τον γυρίσουν στην μητέρα Ελλάδα. Όνειρο που για τα επόμενα δύο χρόνια θα γίνει εφιάλτης στους περισσότερους από τη στρατιά που στην υποχώρηση αιχμαλωτίστηκαν. Μια φυγή που όπως γλαφυρά περιγράφει ο Κιουσιόπουλος, βγάζει στον καθένα τον καλύτερο ή χειρότερο εαυτό του, χωρίς ο ίδιος να δικαιολογεί ή να κρίνει κανέναν, γιατί ο φόβος είναι ο βασιλιάς του κοπαδιού των Ελλήνων στρατιωτών και ι Τούρκοι ιππείς και τσέτες ,τα τσοπανόσκυλα του. Δίχως να καταφεύγει σε περιγραφές για τις ακρότητές των Τούρκων στους υποχωρούντες Έλληνες, σε γεμίζει με την ανάγκη, να τρέξεις, να κρυφτείς, να λαγοκοιμηθείς, μέχρι την επόμενη πορεία. Να ζήσεις με την ελπίδα, για ένα αύριο ανάμεσα σε οργανωμένους συστρατιώτες σου, ασφαλές, που όμως είναι διαρκώς στον ορίζοντα, χαμένο στην πρωινή ομίχλη, φευγαλέο και ταυτόχρονα χειροπιαστό, σαν αντικατοπτρισμός στην έρημο του Σαγγάριου

Ένα βιβλίο ντοκουμέντο της μεγάλης άτακτης υποχώρησης, της φυγής μετά την ήττα στο Σαγγάριο και μια δραματική απεικόνισης της διάλυσης του Ελληνικού Στρατού, που από υπερήφανος νικητής, έγινε ένα τσούρμο που αναζητούσε σωτηρία και έναν ηγέτη να δείξει το δρόμο. Αυτή είναι η αλήθεια της Μικρασιατικής καταστροφής, δίχως πολιτικολογίες και μεγάλα λίγα, από την πλευρά του στρατιώτη που η μόνη του ελπίδα έγινε η φυγή.

Ενδιαφέρον είναι και το κομμάτι για την επιστροφή του στην Ελλάδα , που σε μια χώρα κατεστραμμένη, βλέπουμε στον στρατό της αναδιοργάνωσης, ήδη να ξεκινάνε μίζες και διαφθορά. Δείγμα του τί επιζεί, στη «περήφανη» Ελληνική συνείδηση. Αυτή η χώρα δεν θα μάθει ποτέ και δεν θα διορθωθεί ποτέ. Τουλάχιστον ας παραδειγματιστούμε από μαρτυρίες ανθρώπων όπως ο Κιουσιόπουλος.

 

Eric Lichtblau-  Οι Ναζί της διπλανής πόρτας (πώς η Αμερική έγινε ο ασφαλής παράδεισος των χιτλερικών) (Ποταμός)

 

«Ένα βιβλίο γεμάτο αληθινές ιστορίες, για την συγκάλυψη εγκληματιών πολέμου που ζήτησαν καταφύγιο στις Η.Π.Α αλλά και την αφύπνιση της Αμερικανικής κοινής γνώμης που διαρκεί ως σήμερα. Εκεί που ο σκοπός αγιάζει τα μέσα και κάποιοι Δον Κιχώτες αναζητούν το δίκαιο. Για όλα αυτά και περισσότερα, ο Eric Lichtblau, μιλά με στοιχεία που σε καθηλώνουν”

 

 

Η πρόθεση των Σοβιετικών να επιβάλλουν την δικτατορία του προλεταριάτου, με κάθε τρόπο, έδωσε στις Η.Π.Α και την Δύση με το τέλος του Β’ΠΠ, το έναυσμα να εμπλακούν σε μια αναζήτηση των  επιστημονικών και άλλων «ταλέντων» του Ράιχ. Μια κίνηση που θα τους έδινε το προβάδισμα στην τεχνολογία αλλά και πιστούς αντικομουνιστές στρατιώτες, πράκτορες.

Στην Δυτική Γερμανία οι παλιοί υπάλληλοι της Ναζιστικής διοίκησης επανήλθαν, στην Ανατολική το ίδιο ο κρατικός μηχανισμός δεν μπορούσε να γεννηθεί από το μηδέν. Όμως οι Η.Π.Α έδωσαν καταφύγιο σε μια ομάδα ανθρώπων άλλων εν γνώσει τους και άλλων βάσει ψευδών στοιχείων, που αποποιήθηκαν το παρελθόν τους. Κάποιοι ήταν επιστήμονες που δούλεψαν από τα πυραυλικά προγράμματα του Ράιχ, στο πρόγραμμα για την κατάκτηση του Διαστήματος αλλά και στον αγώνα για τα καλύτερα ατομικά όπλα. Άνθρωποι που έβλεπαν καθημερινά τις εκτελέσεις των εργατών σκλάβων στο Πενεμούντε και απλά θεωρούσαν το εργατικό δυναμικό αναλώσιμο έγιναν διακεκριμένοι επιστήμονες στον αγώνα να ξεπεραστεί η ΕΣΣΔ.

Σήμερα που οι συγκρίσεις Ναζισμού και ΕΣΔΔ γίνονται όλο και περισσότερες και τα ακροδεξιά κινήματα ανθούν, μια ιστορική αναδρομή στον ρόλο των Η.Π.Α σαν καταφύγιο εγκληματιών πολέμου ρίχνει φως στα ουσιαστικά κίνητρα, που έκαναν δυνατή την μη απονομή δικαιοσύνης αλλά και την βάπτιση στην μοντέρνα Κολυμπήθρα του Σιλωάμ (Η.Π.Α) για εγκληματίες, συνεργούς, επιστήμονες του Ναζιστικού καθεστώτος όλων των βαθμίδων, γιατί η γνώση της ιστορίας, αποτελεί δύναμη και εργαλείο αποφυγής των ίδιων λαθών.

 

Πρώην δεσμοφύλακες, μέλη αντιπαρτιζάνικων ομάδων που συνεργάζονταν με τους Γερμανούς, δεσμοφύλακες στρατοπέδων συγκέντρωσης με ιδιαίτερα βεβαρυμένο μητρώο σαδιστικών πράξεων, όλα τα φυντάνια της ανθρώπινης σκληρότητας και αδιαφορίας, καλύφθηκαν από το πέπλο του Μακαρθσιμού και τις ανάγκες των μυστικών υπηρεσιών, για πράκτορες αλλά και από συμφωνίες των τελευταίων μηνών του Β ΠΠ, που τιμήθηκαν δεόντως.

Τα συγχωροχάρτια άρχισαν να καίγονται και το επίσημο Αμερικανικό κράτος να ανοίγει τα μάτια του, με την σύλληψη του Άιχμαν την δεκαετία του 60. Όμως θα φτάσουμε έως τη δεκαετία του 90 και ο αγώνας να διωχθούν και να προσαχθούν στη δικαιοσύνη οι εγκληματίες πολέμου αλλά και συνεργάτες έστω και έμμεσα σε Ναζιστικές θηριωδίες, να δικαιωθεί, για κάποιους, όχι  για όλους.

 

Ο Lichtblau ξεκινά το βιβλίο του με την ιστορία ενός πρώην Σοβιετικού που άλλαξε πλευρά και συνεργάστηκε με τους Γερμανούς και μετά προσχώρησε στην άλλη πλευρά. Συμφώνησε για άσυλο και βοήθησε την ίδρυση δικτύων αντισοβιετικών στη Μέση ανατολή μέχρι να γίνει «ηγέτης» της κοινότητας των  Σοβιετικών εμιγκρέδων στο Νιου Τζέρσι.  Ο γείτονας της διπλανής πόρτας, ο οικογενειάρχης , εργάτης, συνδικαλιστοπατέρας, που είναι μπλεγμένος με ιστορίες εκκαθαρίσεων και κατασκοπίας. Με βάση μόνο πραγματικά περιστατικά και ξεκινώντας από τα μικρά ψάρια, φτάνουμε σε αποκαλύψεις για επιστήμονες του πυραυλικού προγράμματος των Η.Π.Α. Ανθρώπους που κάλυψε το επίσημο κράτος και χρειάστηκαν δον Κιχώτες του ανεξάρτητου Αμερικάνικου δικαστικού συστήματος (πράγμα που δεν συνέβη στις ΕΣΣΔ).

 

Η απογοήτευση είναι μεγάλη, όσο διαβάζει κανείς το κυνήγι για τα μικρά ψάρια, την κάλυψη των ουσιαστικών εγκληματιών και το χειρότερο οτι μόνο οι Καπιταλιστικές χώρες έστω και καθυστερημένα χάρη κύρια στην πίεση του Εβραικού λόμπι, κυνήγησαν τους εμπλεκόμενους στις γενοκτονίες του Β’ΠΠ.

Βαρύ, δυσκίνητο και αγχωτικό μας μεταφέρει σε μια Ευρώπη και Η.Π.Α που ετοιμάστηκε για τον ψυχρό πόλεμο, την τελευταία σύγκρουση, δίνοντας χάρη σε εγκληματίες ,για να τους χρησιμοποιήσει, βάσει του γνωστού ρητού «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα».

 

Συγκινείσαι από τις προσπάθειες των δικηγόρων, των κατηγόρων. Απορείς με τα κενά του δικαστικού συστήματος, νιώθεις όμως και τους κατηγορουμένους, που μερικές φορές ,υπάρχει συμπάθεια για κάποιους, προϊόντα και αυτοί της εποχής τους αλλά και απέχθεια για κάποιους άλλους προϊόντα του σαδισμού τους. Ζεις το πάθος των δημοσιογράφων που προσπαθούν να δημοσιοποιήσουν τα γεγονότα σε μια κοινωνία που εθελοτυφλεί και συγκαλύπτει. Τον πόνο και την αδυναμία του γιου δικηγόρου να δεχθεί το παρελθόν του Ναζί πατέρα του. Μικρές προσωπικές ιστορίες που αναδεικνύουν, τον παραλογισμό της σύγκρουσης, που έκανε την Ευρώπη και τον κόσμο πεδίο σύγκρουσης για τα επόμενα 50 χρόνια. Η ιδεολογία μένει στην άκρη, ο ανθρώπινος παράγοντας αναδεικνύεται και ζητά δικαίωση, λύτρωση αλλά και επιβίωση, ανάλογα με την πλευρά.

Αντιδράς με τον φασισμό των Εβραϊκών ακροδεξιών οργανώσεων, που απαντάνε με τυφλή βία  στην βία του παρελθόντος διαιωνίζοντας το μίσος και δικαιώνοντας τους ενόχους. Νιώθεις όμως και απορία για την έννοια της δικαιοσύνης, σε επίπεδο θεσμών. Αμφισβητείς την έννοια του Κράτους, με τις μυστικές υπηρεσίες να λειτουργούν αυτόνομα. Τροφή για σκέψη που έρχεται από εποχές ευμάρειας οικονομικής, αλλά ταραγμένες πολιτικά.

 

Η ουσιαστική και ανεκτίμητη αξία αυτού του βιβλίου, έγκειται κατ εμέ προσωπικά, στο θάρρος της Δύσης, να έχει αναδείξει, κάποιους ανθρώπους που χρησιμοποιώντας το σαθρό νομικό σύστημα κυνήγησαν εγκλήματα και εγκληματίες 40 χρόνια μετά. Γιατί η δικαιοσύνη πρέπει να απονέμεται και η παραγραφή είναι νομικός όρος, που εξυπηρετεί συνήθως τον ένοχο. Επίσης η έλλειψη στοιχείων για την αντίστοιχη δράση των Σοβιετικών κάνει αυτό το βιβλίο πολύτιμο, γιατί η δικαιοσύνη, ανθίζει μόνο σε πραγματικά ελεύθερες κοινωνίες, που υπάρχει η ελπίδα  να ελεγχθούν οι πάντες ασχέτων θέσεως και οικονομικής κατάστασης.

 

Μειονέκτημα του βιβλίου, ο ξύλινος λόγος του και η αποσπασματική αφήγηση, που απαιτεί συγκέντρωση από τον αναγνώστη και ενδιαφέρον για το θέμα , καθώς και η έντονη προσωπική άποψη του συγγραφέα, η φόρτιση του. Σαν ουσιαστικά δημοσιογραφική έρευνα περίμενα κάτι πιο πλούσιο σε πηγές και με πιο δυνατό ρυθμό. Αυτά είναι όμως  μικρά μειονεκτήματα  μπροστά στην ανάγκη να αντιμετωπίσουμε τα αποτελέσματα του ολοκληρωτισμού όχι μόνο στην χώρα τους σαν πράξεις , αλλά και σαν ανθρώπους που οφείλουν να λογοδοτήσουν, όταν τελικά εντοπισθούν. Η συγκάλυψη τους δείχνει μόνο την ηθική παρακμή της ανθρωπότητας, που με το τέλος ενός τόσο μεγάλου πολέμου, ετοιμάστηκε για τον επόμενο, ξεπλένοντας τα όπλα/ανθρώπους στην πηγή της λήθης, για να τα έχει πρόχειρα και ετοιμοπόλεμα.

Η σήψη των αξιών ήταν γενική και αντέχει ως τις μέρες μας. Διαβάστε το, για να φωτίσετε μια πλευρά του ΒΠΠ που έχει αποσιωπηθεί τεχνηέντως και ζει ακόμα ανάμεσα μας.