« Η τραγική ιστορία των Ελλήνων αιχμαλώτων στη Μικρά Ασία, 1919-1924»-Κανελλόπουλος, Νίκος , Τόμπρος, Νίκος Φ. (Μίνωας)

‘Αν έχετε συγγενή στρατιωτικό, αγόρι στην οικογένεια ή καταγωγή από τις ‘χαμένες» πατρίδες κάντε του δώρο αυτό το βιβλίο. Με βάση την διπλωματική εργασία μιας πανεπιστημιακού, πηγές από αρχεία του Ελληνικού Στρατού και του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού κ Διεθνούς Ε.Σ, καταθέσεις αιχμαλώτων που επέστρεψαν και Τουρκικές πηγές , το βιβλίο, είναι μια ιστορική μελέτη στην ουσία, εκλαϊκευμένη που ρίχνει φως στο μεγαλύτερο έγκλημα κατά αιχμαλώτων πολέμου του 20ου αιώνα (αντίστοιχο των Ιαπωνικών και Γερμανικών ωμοτήτων στον ΒΠΠ κατά αιχμαλώτων πολέμου), που ουδείς αναγνώρισε ή καταδίκασε. Την αισχρή αντιμετώπιση Των Ελλήνων αιχμαλώτων πολέμου από τους Τούρκους, μέχρι την ανταλλαγή και απελευθέρωση όσων επέζησαν.

 

35000-17000 , νούμερα που συμβολίζουν τον ανθό της Ελληνικής νεολαίας, που πολέμησε και ηττήθηκε αλλά αν και παραδόθηκε σε «πολιτισμένο» Έθνος (χάχα) ,τους συμπεριφέρθηκαν με τρόπο αντίστοιχο των Ιαπώνων στους Συμμάχους αιχμαλώτους στη Βιρμανία. Η στέρηση της τροφής, του νερού, οι πολύωρες πορείες θανάτου , η επί χρήμα σοι πώληση αιχμάλωτων σε Τούρκους ιδιώτες για να τους εκτελέσουν προς τέρψη της δίψας τους για αίμα και εκδίκηση , η στέρηση ρούχων, στέγης , η εγκατάλειψη στο κρύο και την πείνα ,παράλληλα με καταναγκαστική εργασία, συνθέτουν το δράμα που η Επίσημη Ελλάδα εν γνώση της και εσκεμμένα για πολιτικούς λόγους, μην στεναχωρηθούν οι γείτονες,  αποσιώπησε.

 

Αρχεία από πηγές διαφορετικών εθνικοτήτων που παρουσιάζουν τις 17000 αγνοούμενων σαν μια ακόμα απώλεια που συγκλονίζει. Σε ένα βιβλίο που ξεκινά οριοθετώντας έννοιες κ όρους , όπως ανθρωπιστικό δίκαιο, αιχμάλωτος πολέμου, συγκρίνει με αντίστοιχες περιπτώσεις αιχμαλώτων στον ΑΠΠ, των Τούρκων και άλλων Εθνικοτήτων και καταλήγει στο συμπέρασμα της ντροπής. Ο εξανδραποδισμός και οι ι εκτελέσεις στρατιωτών και πολιτών ιδιαίτερα στην Μαγνησία, άγγιξε τα όρια της γενοκτονίας. Τη ίδια στιγμή ο Τούρκοι αιχμάλωτοι πάχαιναν στην Ελλάδα, ενώ ο Βενιζέλος τιμούσε μεταπολεμικά τον Κεμάλ.

Γραμμένο με τη λογική της έρευνας, παρουσιάζει το περιβάλλον της εποχής καθώς και τί ίσχυε βάση διεθνούς δικαίου για τους αιχμαλώτους πολέμου. Στη συνέχεια περνά στην Τουρκία του ΑΠΠ και την τύχη των συμμάχων αιχμαλώτων πριν μπει στο κυρίως θέμα που είναι οι αιχμάλωτοι στην Μικρασιατική εκστρατεία και κυρίως η τύχη του μεγαλύτερου αριθμού αυτών μετά την εκστρατεία κατά της Άγκυρας και την άτακτη υποχώρηση του Ελληνικού στρατού. Διεξοδικά και ανα περιοχή μεταφέρει τις πρώτες ημέρες των αιχμαλώτων και στη συνέχεια τις συνθήκες της μακροβιότερης κράτησης. Διαχωρίζει σε περιοχές και ανα βαθμό ,εμπλουτίζοντας με αρχειακές πηγές  από ημερολόγια και καταθέσεις αιχμαλώτων που επέστρεψαν. Ολοκληρώνει χρησιμοποιώντας αρχεία του Ελληνικού και Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, διασταυρώνοντας και επιβεβαιώνοντας ή καταρρίπτοντας ισχυρισμούς των Τουρκικών αρχών.

Επίσης σκιαγραφεί την Τουρκία τότε, την σημασία των αιχμαλώτων ως σύμβολο της νίκης του Κεμάλ γα τον Τούρκο χωρικό και ενισχυτή του Εθνικού φρονήματος. Παραθέτει τις συνθήκες στον Τουρκικό στρατό, τις σωματικές τιμωρίες και την εξισωτική λογική , αν χτυπάμε τον Τούρκο στρατιώτη και πεινά ο Τουρκικός λαός, γιατί ο Έλληνας αιχμάλωτος να χρήζει καλύτερης μεταχείρισής. Τέλος μεταφέρει στοιχειοθετημένα τις απόπειρες των Τούρκων να ξεγελάσουν τις Διεθνείς επιτροπές με χορήγηση ρούχων και τροφίμων σε αιχμάλωτους πριν τις επιθεωρήσεις, απειλές αν μιλήσουν και άλλα ωραία, που εκμεταλλεύτηκαν στον ΒΠΠ οι Ναζί, ως τεχνογνωσία.

Οι περιγραφές των συνθήκων κράτησης, που διασταυρώνονται από διαφορετικές μαρτυρίες χωρίς να μεταφέρει όλες τις ακρότητες απλώς σε κάνουν να δακρύζεις και να ανατριχιάζεις, χωρίς να ξεχνά να αναφέρει και μερικούς Τούρκους στρατιώτες, που παρέμειναν άνθρωποι μέσα στην κόλαση του πολέμου. Η επιστροφή των φαντάσματων όπως τους χαρακτήρισαν οι Ελληνικές εφημερίδες σε αντίθεση με τους παχυλούς Τούρκους αιχμαλώτους και η αντιπαράθεση των συνθηκών ολοκληρώνει την μαρτυρία περιγραφή, μιας χώρας που ως σήμερα στρουθοκαμηλίζει για την τύχη των παιδιών της.

 

Διαβάστε ένα έξοχο, γεμάτο στοιχεία βιβλίο, για μια γενοκτονία, που μεταπολεμικά, ελάχιστοι επιτράπηκε να αναφερθούν, για να μη χαλάσουν οι σχέσεις με τη γείτονα χώρα. Αποκαλυπτικό, δείχνει ότι οι αγνοούμενοι του 1974 στην Κύπρο, ήταν φυσική συνέπεια του τρόπου που ζουν και συμπεριφέρονται οι Τούρκοι. Με αδιαμφησβήτητα στοιχεία, ένα έργο που συμπληρώνει την ελλιπή Ελληνική ιστοριογραφία για την τύχη των άτυχων που παραδόθηκαν στις Τουρκικές ορδές το 22.