“De Mysteriis”- Χρυσόστομος Τσαπραΐλης  (Αντίποδες)

Προσωπική συμπάθεια και κατά την άποψη μου από τους πιο ελπιδοφόρους συγγραφείς στην κατηγορία, λογοτεχνία του φανταστικού, Τρόμου, ο Χριστόφορος Τσαπραΐλης  μας παραδίδει το νέο του πόνημα. Στην τρίτη συλλογή διηγημάτων του, παραμένει ανάμεσα στο άχρονο και το ψυχρό. Τοποθετημένο χωροχρονικά στις σκοτεινές περιοχές των Βαλκανίων, της Κεντρικής Ευρώπης, της Ελλάδας και της Αθήνας, απλά σε κάνει να δεις με άλλο μάτι, γνωστές τοποθεσίες, ονόματα και ανθρώπους. Από την συλλογή των διηγημάτων του, δεν λείπει η ανισότητα. Λείπει όμως η έλλειψη έμπνευσης, η επανάληψη και η προσπάθεια να αποσπάσει από τον αναγνώστη, τον φόβο, την έκπληξη και την αίσθηση ο,τι τίποτα δεν είναι γνωστό, σίγουρο ή έστω ασφαλές και γνώριμο.

Τα διηγήματα είναι όλα ενδιαφέροντα και ταυτόχρονα άνισα. Το εισαγωγικό «Η εκκλησία» με την black metal αισθητική του, σε κρατά δέσμιο αλλά και σε εισάγει στο στερεότυπο της «σκοτεινής» γραφής, που υπονοεί περισσότερο από ο,τι δείχνει τον πραγματικό τρόμο. Ο φόβος έχει τη μορφή σκιάς που περνά από την πόρτα στο υπνοδωμάτιο αποδομώντας την ηρεμία του ύπνου. Η “Νεκρώσιμη ομίχλη” πατά σε πιο γνώριμα μονοπάτια, με την ακαθόριστη χρονικά Ελληνική επαρχία, τις μνήμες, τους φόβους, την προσήλωση στην λατρεία των παλιών θεών, χθόνιων ή και όχι. Εστιάζει στην ανάγκη του ανθρώπου, να πιστέψει και στη μαγική δύναμη της πίστης έστω και αν αυτή προϋποθέτει θυσίες και προσφορές σε ανθρώπινη ζωή, για να ξεπληρωθούν όσα έλαβαν αυτοί που ζήτησαν δίχως να μετρήσουν το αντίβαρο του αιτήματος τους. Το ”Παγωμένο φεγγάρι” από τα κορυφαία διγήματα του βιβλίου, λατρεύει την φιλία, την  δύναμη μετά το θάνατο, σε μια πόλη χτισμένη στα Βαλκάνια, ζυμωμένη με  παραδόσεις, αίμα και ομίχλη, βαθύ, κατανυκτικό, ομιχλώδες, σιγοτρώει τη ηρεμία του αναγνώστη, που δεν μπορεί να ξεφύγει από το τέλος που διαγράφεται πνιγηρό και σίγουρο ,για την επικράτηση του αρχέγονου, που επιβάλλεται νικηφόρα, ψυχρά και νομοτελειακά, δίχως ίχνος λύπησης στο νέο και “πολιτισμένο”. Οι “Παγανιστικοί φόβοι” πατάνε στο σήμερα, για να σημαδέψουν τις γιορτές και την “εναλλακτική “ προσέγγιση της ζωής, με τους δεσμους με τη φύση και την άλλη πλευρά που τόσο πολύ αρνούμαστε μέσα από την διαφυγή ,καταφυγή στην  τεχνολογία και την εσωστρέφεια του 21ου αιώνα.Τα διηγήματα ακροβατούν ανάμεσα στην γοτθική φαντασία, τον τρομο των “Ισιρθών από την κρύπτη” και την λατρεία του απόκοσμου, με ένα επίχρισμα της ρομαντικής, άχρονης  “τρέλας” της Ζυράνας Ζατέλη, να καλύπτει σαν πρωινή παχνη τα μνήματα στο νεκροταφείο, εδώ τις ιστορίες και τους ήρωες τους, άβουλα πρόσωπα, σε ένα παιχνίδι δίχως όρια και όρους, ,ένας παιάνα στην μητέρα φύση και τους βασικούς θεούς του κόσμου, από την μέρα της γέννησης του, δυστοπικό και άχρονο. 

Στο “Ζωή αιώνια” το τοπίο γίνεται αστικό, σύγχρονο, εν μέσω κρίσης και αστέγων, απομάκρυνσης και έλλειψης ταυτότητας. Μια γυναίκα, αναζητεί τον εαυτό της, την θέση της στο σήμερα, για να ανακαλύψει ότι το χθες της είναι γνώριμο, σαν το εκμαγείο ενός προσώπου καλουπωμένου με το τσιμέντο της ταφής. Μια ιστορία που η λύτρωση δεν είναι η ζωή, αλλά ο θάνατος, η γνώση αποτελεί μονόδρομο για την φυγή σε μια άλλη ζωή, αιώνια και διαφορετική από την επιβίωση στον κόσμο της κρίσης και του υπολογισμένου πανικού και μοναξιάς.

Είναι όμως το τελευταίο διήγημα με τον ταιριαστό τίτλο ” Στη σκόνη του χρόνου”, που ο συγγραφέας ξεφεύγει από τη μανιέρα που ο ίδιος έχει προσεκτικά και επιμελώς καλλιεργήσει, για να μεταφερθεί στο αστικό τοπίο. Σε μια μίξη τρόμου, καφκικού προσδιορυισμου της ζωής στην πόλη, στις παρυφές του σήμερα, κούριερ και λιτανείες λατρείας οφιοειδών σχηματισμών συναντιούνται  ,σε ένα κείμενο σαγηνευτικό και καταιγιστικό. Χώρος του ,η Αθήνα, η Κυψέλη που οι ανηφόρες της και τα δαιδαλώδη στενά σαν πίνακες του Escher, αποκτούν άλλη διάσταση μέσα από την πένα του Τσαπραΐλη . Η αέναη μεταλλαγή, το φίδι που αλλάζει δέρμα και έρπει στην άβολη και άβουλη πόλη, ζητώντας νέο αίμα για την λατρεία που έρχεται ή μήπως είναι πάντα εδώ, ζητώντας δικαίωση και επιβεβαίωση. Μια ιστορία, πυρετική, ασφυκτική, με το πρωταγωνιστή, φυγά στο χρόνο, που του απομένει και αναζητεί την λύση, όχι για να επιβιώσει, αλλά για να βιώσει τη γνώση στην αιώνια αποτία της ζωής,. Αστικός τρόμος, θρίλερ και δοξασίες από την ύπαιθρο στην πόλη, δίνουν μια άλλη διάσταση στην προσέγγιση του  Χρυσόστομου Τσαπραΐλη και δένουν τον αναγνώστη στο άρμα των πιστών της θρησκείας του φιδιού, μαγεμένους από τον υπνωτικό  ρυθμό και τον ζήλο της περιγραφής. Μια νέα οδός δημιουργίας και ανάγνωσης ανοίγει με το κλείσιμο του βιβλίου, ανανεώνοντάς την έννοια του αστικού τρόμου.